มั่นคงในกรรม

ความมั่นคงในกรรม เกิดจากความเข้าใจว่ากรรมคืออะไร สิ่งใดคือกรรมดี สิ่งใดคือ

กรรมชั่ว รวมทั้งการให้ผลของกรรม ตามที่ทรงแสดงไว้ และมีการระลึกศึกษา

ลักษณะของกรรมและผลของกรรมในขณะที่ปรากฎให้รู้ได้ในชีวิตประจำวัน

คุณวิริยะคิดว่าใครคือผู้ที่ "มั่นคงในกรรม" จริงๆ ครับ?

เมื่อความหมายของความมั่นคงในกรรมเป็นไปตามที่ ความเห็นที่หนึ่ง สองและสาม

ได้กล่าวมาแล้ว ก็พอจะบอกได้ว่า มนุษย์ทุกวันนี้ รวมทั้งตัวเองด้วย ก็ยังไม่มีความ

มั่นคงในเรื่องของกรรมหรอกค่ะ

เวลาที่มนุษย์ประสบกับสิ่งที่ดี ที่เป็นกุศลวิบาก มนุษย์ไม่ค่อยได้คิดเรื่องผลของ

กรรมไม่ดีหรืออกุศลวิบาก เพราะมัวแต่จะเพลิดเพลิน ปลื้มใจไปกับสิ่งที่น่าพอใจที่ตน

ประสบอยู่ แต่เมื่อใดที่ประสบกับความทุกข์ ความไม่ชอบใจ มนุษย์ก็จะหาทางออก

ด้วยวิธีต่างๆ นาๆ เพื่อที่จะให้พ้นจากสิ่งที่เป็นทุกข์ และ ไม่น่าพอใจเหล่านั้น แล้วมัน

เป็นเรื่องง่ายมั้ยล่ะคะ ที่จะดิ้นรนให้พ้นจากอกุศลวิบากที่ตนพึงจะได้รับ ในขณะที่

มนุษย์ดิ้นรนอยู่นั้น โดยมากไม่ได้คิดเลยนะคะว่า นั่นคือผลของกรรม รู้อยู่อย่างเดียวว่า

จะทำอย่างไร ให้พ้นจากความทุกข์และความไม่น่าพอใจ และสิ่งนั้นนั่นเอง ยังจะเป็น

สาเหตุให้มนุษย์สะสมอกุศลจิต ซ้ำแล้ว ซ้ำเล่า ซ้ำแล้ว ซ้ำเล่า มีทั้งความรู้สึกโกรธ

เกลียด ฟุ้งซ่าน หมกมุ่น เป็นต้น และเมื่อจิตใจไม่ดี เป็นอกุศลจิต คำพูดและการ

กระทำก็ไม่ดีตามไปด้วยเป็นลูกโซ่ วนเวียนอยู่เช่นนั้น

จึงคิดว่า การศึกษาในเรื่องของกรรม เป็นเรื่องที่สำคัญเรื่องหนึ่งทีเดียว ส่วนเรื่อง

ความมั่นคงในเรื่องของกรรมนั้น มนุษย์ธรรมดาๆ จะมีความมั่นคงได้ถึงระดับไหน

อย่างไร ไม่แน่ใจจริงๆ ค่ะ ถ้ามั่นคงมากขนาดไม่ต้องทุกข์ใจ ไม่ต้องเศร้าโศก ไม่โกรธ

ไม่เกลียด ก็ต้องขั้นพระอริยบุคคลละมังคะ ใครทราบช่วยบอกหน่อยค่ะ ดิฉันตอบ

คุณ K ไม่ได้

ขอบคุณ ความเห็นที่ หนึ่ง สอง และสามนะคะ ขออนุโมทนาค่ะ

จากหัวข้อกระทู้ที่ว่า

ที่พูดกันติดปากว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว นั้น เรียกว่ามั่นคงหรือไม่ อย่างไร

แน่นอนว่าพูดได้ แต่ขณะไหนเป็นขณะที่ดี ขณะไหนเป็นผลของกรรมดี ขณะไหนเป็นกรรมชั่ว ขณะไหนเป็นผลของกรรมชั่ว ขณะนี้ตอนไหนเป็นดี เป็นชั่ว ขณะนี้ตอนไหนเป็นผลของกรรมดี ผลของกรรมชั่ว มั่นคงในเรื่องกรรม ก็ต้องเข้าใจคำว่ากรรมและผลของกรรมที่มีในขณะนี้เอง รู้ได้ด้วยปัญญา มั่นคงขึ้นก็ด้วยปัญญา ซึ่งไม่ใช่ปัญญาเพียงขั้นการคิดนึก แต่ประจักษ์สภาพธรรมที่เป็นกรรมและผลของกรรมในขณะนี้ เห็นเป็นผลของกรรม ได้ยินเป็นผลของกรรม ขณะที่เป็นกุศล ทำกุศลเป็นกรรมดี เป็นต้น ดังนั้นจึงต้องเป็นปัญญาจริงๆ จึงจะมั่นคงได้ มั่นคงเพราะปัญญาไม่ใช่อย่างอื่น สาธุจากความเห็นที่ 4 ที่ว่า

ส่วนเรื่องความมั่นคงในเรื่องของกรรมนั้น มนุษย์ธรรมดาๆ จะมีความมั่นคงได้ถึงระดับไหน อย่างไร ไม่แน่ใจจริงๆ ค่ะ ถ้ามั่นคงมากขนาด ไม่ต้องทุกข์ใจ ไม่ต้องเศร้าโศก ไม่โกรธ ไม่เกลียด ก็ต้องขั้น พระอริยบุคคลละมังคะ ใครทราบช่วยบอกหน่อยค่ะ

ปัญญาเท่านั้นที่ทำให้มั่นคง เพราะประจักษ์ความจริงที่เป็นกรรมและผลของกรรมในขณะนี้ ไม่ใช่รู้เป็นเรื่องราวว่า อุบัติเหตุถูกรถชนเป็นผลของกรรมไม่ดี นั่นรู้เพียงคร่าวๆ เป็นเรื่องราวแต่ไมได้ประจักษ์ความจริงที่เป็นกรรมและผลของกรรมในขณะนี้จริงๆ เมื่อปัญญาประจักษ์ความจริงย่อมมั่นคงในเรื่องของกรรมมากขึ้น แต่ต้องไม่ลืมว่าแม้มีความมั่นคงในเรื่องของกรรม จนเป็นพระอริยบุคคล แต่เมื่อยังมีกิเลสอยู่แม้เป็นพระโสดาบันท่านก็ยังร้องไห้ เศร้าโศกเพราะท่านยังมีกิเลสที่เป็นเหตุปัจจัยให้ร้องไห้ ทุกข์ใจแต่ท่านก็ไม่หลงผิดไปว่า ทำดีได้ชั่ว ทำชั่วได้ดี หรือไม่เข้าใจว่าทำกรรมแล้วไม่มีผล เพระท่านประจักษ์ความจริงจนสามารถแทงตลอดดับกิเลสเป็นพระอริยบุคคลได้แล้ว จึงเป็นผู้มั่นคงในเรื่องของกรรม การศึกษาพระธรรมจึงเป็นเหตุปัจจัยให้มั่นคงในเรื่องของกรรมมากขึ้นเพระปัญญาเจริญนั่นเอง สาธุ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

มั่นคงในกรรมก็คือเชื่อกรรมและผลของกรรม คือเชื่อในเหตุในผล เชื่อในพระปัญญา

ของพระพุทธเจ้า เชื่อในพระธรรมคำสอน เช่น ผู้ประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมคำสอน

คือการเจริญอริยมรรคมีองค์แปดเป็นหนทางเดียวที่สามารถจะนำออกจากทุกข์ได้จริงค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ