โคตรภูบุคคล [ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ]

[เล่มที่ 79] พระอภิธรรมปิฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เล่ม ๓ - หน้าที่ 204
[๒๖] โคตรภูบุคคล บุคคลผู้มีโคตรภูญาณ เป็นไฉน? ความย่างลงสู่อริยธรรมในลำดับแห่งธรรมเหล่าใด บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรมเหล่านั้น นี้เรียกว่า โคตรภูบุคคล อรรถกถาโคตรภูบุคคล วินิจฉัย ในนิเทศแห่งโคตรภูบุคคล ของบทว่า "เยสํ ธมฺมานํ" ได้แก่ กุศลธรรมเกิน ๕๐ ที่เกิดขึ้นพร้อมกับโคตรภูญาณเหล่าใด บทว่า "อริยธมฺมสฺส" ได้แก่ โลกุตรมรรค สองบทว่า "อวกฺกนฺติ โหติ" ได้แก่ ย่อมก้าวลง คือบังเกิด ปรากฏสองบทว่า "อยํ วุจฺจติ" ความว่าบุคคลนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกว่า โคตรภูบุคคล เพราะก้าวล่วงญาณของปุถุชน โคตรของปุถุชน มณฑลของปุถุชน และบัญญัติของปุถุชนทั้งปวง แล้วจึงก้าวลงสู่ญาณของพระอริยะ โคตรของพระอริยะ มณฑลของพระอริยะ บัญญัติของพระอริยะได้ ด้วยญาณอันมีพระนิพพานเป็นอารมณ์
จบอรรถกถาโคตรภูบุคคล