พระสัทธรรม 3 อย่าง [มหาวิภังค์]

[เล่มที่ 1] พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๗๔๐

พระสัทธรรม ๓ อย่าง

ข้อว่า สทฺธมฺมฏฐิติยา มีความว่า สัทธรรมมี ๓ อย่าง คือ

ปริยัติสัทธรรม ๑

ปฏิปัตติสัทธรรม ๑

อธิคมสัทธรรม ๑

บรรดาสัทธรรม ๓ อย่างนั้น

ที่ชื่อว่า ปริยัติสัทธรรม ได้แก่ พุทธพจน์แม้ทั้งสิ้นรวมด้วยพระไตรปิฎก

ที่ชื่อว่า ปฏิปัตติสัทธรรม ได้แก่ ธรรมนี้คือธุดงคคุณ ๑๓ ขันธกวัตร ๑๔ มหาวัตร ๘๒ ศีล สมาธิ และวิปัสสนา

ที่ชื่อว่า อธิคมสัทธรรม ได้แก่ ธรรมนี้คือ อริยมรรค ๔ สามัญผล ๔ นิพพาน ๑.

เมื่อมีสิกขาบทบัญญัติ ภิกษุทั้งหลาย ย่อมเรียนสิกขาบทและวิภังค์แห่งสิกขาบทนั้น และพุทธวจนะอื่นเพื่อส่องความแห่งสิกขาบทและวิภังค์นั้น และเมื่อปฏิบัติสิกขาตามที่ทรงบัญญัติไว้ ย่อมบรรลุโลกุตรธรรม ที่ตนจะพึงบำเพ็ญข้อปฏิบัติแล้วบรรลุได้ด้วยความปฏิบัติ เพราะเหตุนั้น สัทธรรมแม้ทั้งสิ้นนั้น จึงชื่อว่าเป็นสภาพมีความตั้งอยู่ยั่งยืน ด้วยสิกขาบทบัญญัติ ด้วยเหตุนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้า จึงตรัสว่าสทฺธมฺมฏฺฐิติยา