คนที่ไม่มีที่คารพไม่มีที่ยำเกรงอยู่เป็ทุกข์ [ปฐมอุรุเวลสูตร]

พระธรรมอันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ดีแล้วเป็นธรรมที่เห็นได้ด้วยตัวเองไม่ขึ้นกับกาลเป็นธรรมที่ควรมาดูควรน้อมมาปฏิบัติเป็นธรรมที่วิญญูชนพึงรู้ได้เฉพาะตน * * *
ปฐมอุรุเวลสูตรว่าด้วยคนไม่มีที่เคารพไม่มีที่ยำเกรงอยู่เป็นทุกข์สมัยหนึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าประทับ ณ พระวิหารเชตวันตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายว่าดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อครั้งแรกตรัสรู้ เราพักที่ต้นอชปาลนิโครธ ฝั่งแม่น้ำเนรัญชราตำบลอุรุเวลเมื่อเราเร้นอยู่ที่ในที่สงัดเกิดปริวิตกว่า คนไม่มีที่เคารพไม่มีที่ยำเกรงอยู่

เป็นทุกข์เราจักพึงสักการะ เคารพพึ่งพิงสมณะหรือพราหมณ์ผู้ใดเล่าหนอ เราตรองเห็นว่าเราจักพึงสักการะเคารพพึ่งพิงสมณะหรือพราหมณ์อื่นอยู่ก็เพื่อทำสีลขันธ์ สมาธิขันธ์ ปัญญาขันธ์ วิมุตติขันธ์ของเราที่ยังไม่บริบูรณ์ให้บริบูรณ์ ก็แต่ว่าเราไม่เห็นสมณะหรือพราหมณ์อื่นที่ถึงพร้อมด้วยศีล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ ยิ่งกว่าตนในโลก ทั้งเทวโลก ทั้งมารโลก ทั้งพรหมโลกในหมู่สัตว์ทั้งเทวดา มนุษย์ ทั้งสมณพราหมณ์ ซึ่งเราจะพึงสักการะเคารพพึ่งพิงอยู่ได้ดังนี้แล้วเราตกลงใจว่า อย่ากระนั้นเลย ธรรมใดที่เราตรัสรู้นี้เราพึงสักการะ เคารพ พึ่งพิง ธรรมนั้นอยู่เถิด