เรื่องของจิต

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงจิตว่ามีหลายประเภท ตามทวาร อารมณ์ และสัมปยุตตธรรม คือเมื่อรวมจิตของสัตว์ทั้งหมดในจักรวาล โลกธาตุอันใหญ่นี้ทั้งโดยกาล คืออดีตอนาคต และปัจจุบัน รวมแล้วเมื่อไม่นับส่วนที่เหมือนกันได้จิตจำนวน ๘๙ หรือ ๑๒๑ ประเภท จิตทั้งหมดเกิดขึ้นตั้งอยู่แล้วดับไปและเกิดทีละขณะ ไม่มีจิตที่เกิดพร้อมกันหลายขณะ (ในบุคคลคนหนึ่ง) ถึงแม้ว่าในบางครั้งเราจะความรู้สึกว่าเหมือนจะมีการเห็น การได้ยิน การสัมผัส ในขณะเดียวกันพร้อมกัน แต่ความจริงไม่พร้อมกันเพราะจิตเกิดดับเร็วมาก