รูปธรรมและนามธรรม แยกขาดจากกัน ไม่อาศัยกันได้ไหม

๑. ในภูมิที่มีขันธ์ห้า เช่น มนุษย์ เทวดา นามธรรม คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เกิดขึ้นโดยไม่อาศัยรูป ไม่ได้ แต่ในภูมิที่มีขันธ์สี่ คือ อรูปพรหมภูมิ นามธรรมเกิดขึ้นโดย ไม่อาศัยรูปก็เกิดขึ้นได้ ๒. เวทนาเกิดขึ้นโดยไม่ต้องมีผัสสะไม่ได้ เพราะนามธรรมเหล่านี้ต้องอาศัยกันและกันเกิดขึ้น (อัญญมัญญปัจจัย) ขาดอย่างใดอย่างหนึ่งไม่ได้ และผัสสะเป็นเหตุใกล้ ของเวทนา อีกอย่างหนึ่ง ขณะที่จิตเกิดขึ้น ต้องมีนามธรรม คือเจตสิก อย่างน้อย เจ็ด

ประเภท ๓.ไม่เข้าใจคำถาม เกิดจาก หมายความว่าอย่างไร....

สาธุ ขอบคุณครับสำหรับสองคำตอบแรกครับ

ส่วนคำถามที่3 ความเข้าใจของผมคือว่า ในเมื่อธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตาอยู่แล้ว ถ้าแค่อัตตาจะเกิดขึ้นได้ ก็ต้องมีที่อาศัยเกิด หรือ อาศัยอนัตตาเกิดขึ้น (เพราะไม่มีจึงมี) ผมหมายถึงธรรมชาติโดยตัวมันเองนะครับ หรือนอกเหนือจากอนัตตาแล้ว มีอะไรที่เป็นสากลมากกว่า ใหญ่กว่า ที่ทำให้อนัตตาเกิดขึ่นได้เพราะทุกอย่างต้องอาศัยกันและกันเกิดขึ้น (อัญญมัญญปัจจัย) หรืออนัตตาเป็นแค่ชื่อ ที่บ่งบอกถึงสิ่งที่ไม่มีอยู่จริงครับ

ผมว่า ผมเริ่มมิจฉาทิฏฐิ มากขึ้นทุกวันหรือเปล่าครับ !!! จะเหมือนไข่ กับ ไก่ หรือเปล่าครับ เพราะมีอัตตา อนัตตาจึงเกิด เพราะมีอนัตตา อัตตาจึงเกิดครับ หรือเป็นเรืองของอจินไตยครับ ผมก็เริ่มจะบ้าแล้วสิครับ

เรียนความเห็นที่ ๒ ครับ

โดยนัยของพระธรรม คำว่า อัตตา หรือ ตัวตน ไม่มีอยู่จริง

สิ่งที่มีอยู่จริงเป็นเพียงสภาพธรรมที่เกิดเพราะปัจจัย เป็นอนัตตา ไม่มีอัตตาครับ

3. สิ่งที่มีอยู่เกิดขึ้นได้จากสิ่งที่ไม่มีอยู่ไช่ไหมครับ
(อัตตา เกิดจาก อนัตตา จริงไหมครับ)
ข้อนี้แปลกๆ นะครับ ผมว่าเราต้องพิจารณาให้ดี

อัตตาไม่มีอยู่แล้ว ไม่มีเลย ไม่มีทางมีได้
ดังนั้นการที่ เราจะเข้าใจว่า อัตตาเกิดจากอนัตตา แปลว่า
อนัตตาเป็นปัจจัยให้เกิด "สถาพธรรมอัตตา" ขึ้นมา

อัตตาไม่มี แต่มีความเห็นผิดว่า มีอัตตา
และความเห็นผิดมีจริง เป็นสภาพธรรมชาติอย่างหนึ่ง มีปัจจัยที่ทำให้เกิดมีได้
และความเห็นผิดเป็น อนัตตา

ถ้าเรียบเรียงใหม่เป็น "อัตตา เกิดจาก (สภาพธรรม) ความเห็นผิด"
นี้สอดคล้องกับคำสอนนะครับ

ไม่ว่าจะอย่างไร อัตตาไม่มีสภาพ ไม่มี
เหมือน การสร้างวงกลมจากชิ้นส่วนไม้ครึ่งวงกลมสองชิ้นที่มีขนาดเท่ากัน
ความจริงไม่มี วงกลม
แต่มีแค่ชิ้นส่วนไม้ครึ่งวงกลมสองชิ้นที่มีขนาดเท่ากัน ประกบกันอยู่
วงกลมมีได้เพราะเกิดจากความเห็น เป็นความเห็น (ที่ผิด)

ขันธ์ห้า ก็เช่นกัน

อนุโมทนา ขอบคุณครับ

ขอผู้รู้ช่วยสงเคราะห์

Silavanta Sutta-Khandhavagga-Samyutta Niakaya (ฉบับพม่า?)

เนื้อความเป็นการสนทนาธรรมระหว่างพระมหาโกฏฐิกะเถระ กับ ท่านพระสารีบุตรมหาเถระ ตรงกับฉบับภาษาไทยเล่มไหน...

ขออนุโมทนา

เรียนความเห็นที่ ๙

ฉบับภาษาไทยมูลนิธิมหามกฏฯ อยู่เล่มที่ ๒๗ สังยุตตนิกายขันธวารวรรค

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้าที่ 383

๑๐. สีลสูตร