สัมมาวายามะ

ขอเชิญอ่านข้อความอธิบายจากอรรถกถาโดยตรง

[เล่มที่ 30] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๑ [เล่มที่ 30] - หน้าที่ 30
บทว่า อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ความว่า กุศลธรรมมีปฐมฌานเป็นต้นที่ยังไม่ได้.

บทว่า อุปฺปนฺนานํ ได้แก่ กุศลธรรมเหล่านั้นนั่นแลที่ตนได้แล้ว.

บทว่า ฐิติยา ความว่า เพื่อความตั้งมั่นด้วยสามารถความเกิดขึ้นติดกันบ่อยๆ .

บทว่า อสมฺโมสาย ได้แก่ เพื่อความไม่สูญหาย.

บทว่า ภิยฺโย ภาวาย ได้แก่ เพื่อสูงขึ้นไป.

บทว่า เวปุลฺลาย ได้แก่เพื่อความไพบูลย์.

บทว่า ปาริปูริยา ได้แก่ เพื่อให้ภาวนาบริบูรณ์.

สัมมาวายามะ แม้นี้ชื่อว่า ต่างกันในส่วนเบื้องต้น เพราะอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด คิดมิให้เกิดเป็นต้น มีภาวะต่างกัน.

ส่วนในขณะแห่งมรรคความเพียรเป็นกุศลอย่างเดียวเท่านั้น ย่อมเกิดขึ้น ยังองค์มรรคให้บริบูรณ์อยู่ ด้วยสามารถให้สำเร็จกิจ ในฐานะ ๔ เหล่านี้แล นี้ชื่อว่า สัมมาวายามะ.