พระโอวาทานุสาสนี [๔] ปัญญา เป็นรัตนะ ของคนทั้งหลาย

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เทวดา ทูลถามว่า เมื่ออะไร เกิดขึ้น โลกจึงเกิดโลก ชมเชยอะไร ยึดถืออะไรโลกย่อมเดือดร้อน เพราะอะไร

พระผู้มีพระภาคฯ ตรัสตอบว่า เมื่ออยาตนะ ๖ เกิด โลกจึงเกิดโลก ย่อมชมเชยในอายตนะ ๖โลก ยึดถืออายตะ ๖โลก ย่อมเดือดร้อนเพราะอายตนะ ๖

เทวดา ทูลถามว่า กระท่อมของพระองค์ ไม่มีหรือรังของพระองค์ ไม่มีหรือเครื่องสืบต่อของพระองค์ ไม่มีหรือพระองค์ เป็นผู้พ้นจากเครื่องผูกแล้วหรือ

พระผู้มีพระภาคฯ ตรัสตอบว่า แน่ละ กระท่อมของเราไม่มีรังของเรา ไม่มีเครื่องสืบต่อของเรา ไม่มีเรา เป็นผู้พ้นแล้วจากเครื่องผูกทั้งปวง

เทวดา ทูลถามว่า อะไร เป็นกระท่อมอะไร เป็นรังอะไร เป็นเครื่องสืบต่ออะไร เป็นเครื่องผูก

พระผู้มีพระภาคฯ ตรัสตอบว่า มารดา เป็นกระท่อมภรรยา เป็นรังบุตร เป็นเครื่องสืบต่อและตัณหา เป็นเครื่องผูก

เทวดา กราบทูลว่า ชีวิต คือ อายุ มีประมาณน้อย ถูกต้อนเข้าไปเรื่อยเมื่อบุคคล ถูกชราต้อนเข้าไปแล้ว ย่อมไม่มีผู้ป้องกันบุคคล เมื่อเห็นภัยนี้ ... ในมรณะพึงทำบุญทั้งหลาย ที่นำสุขมาให้

พระผู้มีพระภาคฯ ตรัสว่า ชีวิต คือ อายุ มีประมาณน้อยเมื่อบุคคลถูกชราต้อนเข้าไปแล้ว ย่อมไม่มีผู้ป้องกันบุคคล เมื่อเห็นภัยนี้ ในมรณะพึงละอามิส อันเป็นเครื่องล่อให้ติดอยู่ในโลก เสียพึงมุ่งแต่สันติ เถิด

เทวดา ทูลถามว่า อะไร ยังประโยชน์ให้สำเร็จ จนกระทั่งชราอะไร ตั้งมั่นแล้ว ยังประโยชน์ให้สำเร็จอะไร เป็นรัตนะของคนทั้งหลาย

พระผู้มีพระภาคฯ ตรัสตอบว่า ศีล ยังประโยชน์ให้สำเร็จ จนกระทั่งชรา ศรัทธา ตั้งมั่นแล้ว ยังประโยชน์ให้สำเร็จ ปัญญา เป็นรัตนะ ของคนทั้งหลาย

... ขออนุโมทนา ...