ความเคารพธรรม...ต้องใหญ่กว่าความเคารพบุคคล

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การเคารพ และ ระลึกถึงคุณของผู้ให้ความรู้ทางธรรมนั้น ก็เป็นส่วนหนึ่งการเคารพต่อพระธรรมนั้น ก็เป็นอีกส่วนหนึ่ง ต้องแยกกัน ความเคารพธรรม ต้องใหญ่กว่า ความเคารพบุคคล

พระธรรม เป็นศาสดาแทนองค์พระผู้มีพระภาคฯซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุด ขอพุทธศาสนิกชน ถ้าผู้กล่าวธรรม เป็นผู้ที่เคารพธรรมก็ย่อมกล่าวธรรมหรือแสดงธรรม ตามที่พระผู้มีพระภาคฯ ทรงแสดงแล้ว

ถ้าหากว่า ครูบาอาจารย์นำทางผิด หรือ สอนผิดก็ย่อมทำให้ลูกศิษย์ หลงผิดไปด้วยและเป็นเหตุให้ศิษย์ ไม่ได้รับประโยชน์จากการฟังพระธรรม การศึกษาพระธรรม และ การปฏิบัตธรรม

ในขุททกนิกาย สุตตนิบาต จูฬวรรคที่ ๒ นาวาสูตรที่ ๘ ข้อ ๓๒๕ กล่าวถึงเรื่องของความเคารพบุคคล ที่เป็นครูบาอาจารย์และ เรื่องของการใคร่ครวญพิจารณาบุคคลที่ควรคบ และ ควรฟังธรรมจากบุคคลนั้น

สูตรนี้ มีข้อความว่า

"เมื่อรู้แจ้งธรรมจากบุคคลใดพึงบูชาบุคคลนั้น เหมือนเทวดาบูชาพระอินทร์ ฉะนั้นเพราะคนที่เป็นพหูสูต ซึ่งศิษย์บูชาแล้ว ก็มีจิตเลื่อมใสในศิษย์ด้วยและ ย่อมชี้แจงธรรม ให้แจ่มแจ้ง"

ผู้ที่มีปัญญา ไม่ประมาท ย่อมคบผู้เป็นพหูสูต เช่นนั้นแล้วกระทำ ธรรม นั้น ให้เป็นประโยชน์ใคร่ครวญแล้ว ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมย่อมเป็นผู้แจ่มแจ้ง แสดงธรรมแก่ผู้อื่น เป็นผู้ละเอียด และ บุคคลที่ยังไม่ยังธรรมให้แจ่มแจ้ง ไม่ใคร่ครวญเนื้อความในสำนักของบุคคลที่เป็นพหูสูตทั้งหลายไม่รู้ด้วยตนเอง ยังข้ามความสงสัยไม่ได้ นั้นจะสามารถให้คนอื่นพิจารณาธรรมได้อย่างไร.!เหมือนคนข้ามแม่น้ำที่มีน้ำมาก และ มีกระแสไหลเชี่ยวถูกน้ำพัดลอยไปตามกระแสน้ำนั้น จะสามารถช่วยให้คนอื่นข้ามได้อย่างไร

"ผู้ใดขึ้นสู่เรือที่มั่นคง มีพายและถ่อ พร้อมมูลผู้นั้น รู้อุบายในเรือนั้น เป็นผู้ฉลาด มีสติพึงช่วยผู้อื่น แม้จำนวนมากในเรือนั้นให้ข้ามได้ แม้ฉันใดผู้ใดไปด้วยมัคคญาณทั้ง ๔ อบรมตนแล้ว เป็นพหูสูต ไม่มีความหวั่นไหว เป็นธรรมดา ผู้นั้นแล รู้ชัดอยู่ พึงยังผู้อื่นให้ตั้งใจสดับ และสมบูรณ์ด้วยธรรม อันเป็นอุปนิสัยให้เพ่งพินิจได้ ฉันนั้น ฯเพราะเหตุนั้นแล บุคคลควรคบสัปบุรุษ ผู้มีปัญญา เป็นพหูสูตบุคคล ผู้คบบุคคลเช่นนั้น รู้ชัดเนื้อความแล้ว ปฏิบัติอยู่ รู้แจ้งธรรมแล้ว พึงได้ความสุข"

จากการสนทนา ท่านก็คงได้ประจักษ์ใน "พระมหากรุณาคุณ" ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ทรงประทานพระโอวาทเพื่อตักเตือนให้ผู้ใคร่ธรรมทั้งหลายได้พิจารณาบุคคล และธรรมด้วยความรอบคอบ เพื่อไม่ให้มีสิ่งหนึ่งสิ่งใด ที่จะทำให้จิตของผู้ศึกษาธรรมเกิดความเศร้าหมอง และ ปิดกั้นไม่ให้กุศลธรรมเจริญต่อไป.

ข้อความบางตอนจากหนังสือ "บทสนทนาธรรม" โดย มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

ขออนุโมทนา