นามธรรม ที่มีปัจจัยปรุงแต่ง คือ จิตและเจตสิก

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

นามธรรม ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่ง มีอยู่ ๒ ประเภท คือ จิต และ เจตสิก

จิต และ เจตสิก เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป

จิต เป็นสภาพธรรมที่ รู้ สิ่งหนึ่งสิ่งใด จิตแต่ละขณะที่เกิดขึ้น ต้องมี สิ่งที่จิตรู้ ซึ่งภาษาบาลีเรียกว่า "อารมฺมณ" จิตที่เห็น มีสิ่งที่ปรากฏทางตา เป็นอารมณ์จิตที่ได้ยิน มีเสียง เป็นอารมณ์จิตที่ได้กลิ่น มีกลิ่น เป็นอารมณ์จิตที่รู้รส มีรส เป็นอารมณ์จิตที่รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย มีสภาพธรรมที่เย็น-ร้อน อ่อน-แข็ง ตึง-ไหว เป็นอารมณ์จิตที่รู้อารมณ์ทางใจ มี ธรรมารมณ์ และ บัญญัติ เป็นอารมณ์ ไม่มีจิตขณะใดเลย ที่เกิดขึ้นโดยปราศจากอารมณ์แม้ในขณะที่นอนหลับสนิท จิตก็รู้อารมณ์ จิต มีมากมายหลายประเภท และ จำแนกได้เป็นหลายนัย

ข้อความบางตอนจากหนังสือ พระอภิธรรมในชีวิตประจำวันโดย Nina Van Gorkorm แปลโดย อาจารย์ดวงเดือน บารมีธรรม

... ขออนุโมทนา ...