แม้การบรรลุเป็นพระพุทธเจ้า ก็ต้องอาศัยอินทรีย์แก่กล้า [จริยาปิฎก]

เรื่อง แม้การบรรลุเป็นพระพุทธเจ้า ก็ต้องอาศัยอินทรีย์แก่กล้า และกาลเวลา จะกล่าวไปใยถึงพระอานนท์

[เล่มที่ 73] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก เล่ม ๙ ภาค ๓ - หน้าที่ 664

เมื่อประเภทแห่งกาลเหล่านั้นๆ ยังไม่บริบูรณ์ พระมหาสัตว์เหล่านั้นๆ แม้ ให้มหาทานเช่นกับทานของพระเวสสันดรทุกๆ วัน แม้สะสมบารมีธรรม ทั้งปวงมีศีลเป็นต้นตามสมควร แม้สละมหาบริจาค ๕ แม้ยังญาตัตถจริยา โลกัตถจริยา พุทธธัตถจริยา ให้ถึงที่สุดอย่างยิ่ง ก็จักเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในระหว่าง. ข้อนั้นไม่ใช่ฐานะที่จะมีได้. เพราะเหตุไร. เพราะญาณ ยังไม่แก่กล้า เพราะพุทธการกธรรมยังไม่สำเร็จ. จริงอยู่ แม้พยายามด้วย อุตสาหะทั้งหมดในระหว่างนั้น ก็ไม่สามารถบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณอันสำเร็จ ด้วยกำหนดกาลตามที่กล่าวแล้วได้ ดุจข้าวกล้าสำเร็จตามที่กำหนดไว้เท่านั้น เพราะเหตุนั้นพึงทราบว่า ความบริบูรณ์แห่งบารมีย่อมสำเร็จด้วยกาลวิเศษ ตามที่กล่าวแล้ว

ขออุทิศกุศลให้สรรพสัตว์