อินเดีย ... อีกแล้ว 18 ราชคฤห์

ราชคฤห์

ถึงเวลาออกจากคยาเสียที เมื่อสำรวจว่าได้เล่าเรื่องสถานที่ที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ในคยาหมดแล้ว ต้องขอเล่าตามเส้นทางการเดินทางของคณะทัวร์ “พอเพียง” ไม่ใช่ เส้นทางตามพุทธประวัติ ซึ่งก็มีคนเขียนไว้มากมายแล้ว

วันนี้เป็นวันที่สองของการเดินทาง ต้องตื่นแต่เช้าเพื่อออกเดินทางไปกรุงราชคฤห์ เมืองหลวงของแคว้นมคธในอดีต ซึ่งปัจจุบันอยู่ในรัฐพิหาร ระยะทางจากพุทธคยาสู่ ราชคฤห์ประมาณ 90 กม. ใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมง ก็เห็นกำแพงและประตูเมือง ราชคฤห์สวยงามชัดเจนกว่าเดิมมาก แสดงว่ารัฐบาลของรัฐเห็นความสำคัญของสถาน ที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา ซึ่งได้สร้างเงินจำนวนมหาศาล ที่ได้จากผู้แสวงบุญชาว พุทธทั่วโลก แต่ที่เห็นมากคือชาวไทยและศรีลังกา

(ภาพกำแพงกรุงราชคฤห์)

(ภาพภูเขาที่รายล้อมกรุงราชคฤห์ มองจากยอดเขาคิชกูฏ)

ราชคฤห์ หมายถึง พระราชวัง บางทีเรียกว่า ปัญจคีรีนคร เพราะมีภูเขาล้อมรอบ ๕ เทือก เป็นเมืองหลวงของแคว้นมคธที่ยิ่งใหญ่ในครั้งพุทธกาล จึงมีสถานที่สำคัญใน พระพุทธศาสนามากมาย ครั้งนั้นพระเจ้าพิมพิสารทรงเป็นกษัตริย์ เมื่อพระโพธิสัตว์ เสด็จออกมหาภิเนษกรม ทรงดำเนินผ่านแคว้นนี้ เพราะทรงประกอบด้วยพระมหาปุริส ลักษณะและพระจริยวัตรอันงดงาม ชาวเมืองจึงคิดว่าเป็นเทวดา เมื่อพระเจ้าพิมพิสาร ทรงทอดพระเนตรเห็นพระองค์ (มีภาพถ่ายสถานที่ที่พบกันในหนังสือภาพ “ตามรอย บาทพระศาสดา อาสาฬหบูชา ธรรมยาตราคุ้มครองโลก ของพระมหาสมปอง มุทิโต) ก็ ชักชวนพระองค์ให้เสวยราชสมบัติโดยถวายให้ครึ่งหนึ่ง เมื่อพระองค์ปฏิเสธ และยืนยัน ที่จะทรงแสวงหาสัจธรรมเพื่อความหลุดพ้น พระเจ้าพิมพิสารจึงทูลขอให้เสด็จมาโปรด เมื่อทรงตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว นับแต่ตรัสรู้ได้ ๙ เดือน หลังจากเสด็จ จากป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี แคว้นกาสี ทรงย้อนกลับมาแคว้นมคธ โปรด ภัททวัคคีย์ ๓๐ คน และชฏิล ๑,๐๐๓ รูป ที่คยาสีสะแล้ว พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าเมือง ราชคฤห์ โปรดพระเจ้าพิมพิสารและราชบริพารจนบรรลุเป็นพระอริยบุคคลจำนวนมาก พระเจ้าพิมพิสารได้ถวายพระเวฬุวันเป็นอารามแรกในพระพุทธศาสนา เป็นที่ประกาศ โอวาทปาติโมกข์ ซึ่งถือว่าเป็นหลักธรรมนูญของพระพุทธศาสนา

(พระเวฬุวัน อารามแห่งแรกในพระพุทธศาสนา)

นอกจากนั้นกรุงราชคฤห์ยังเป็นสถานที่พระผู้มีพระภาคทรงได้คู่อัครสาวก คือ ท่านพระ สารีบุตรและท่านพระมหาโมคคัลลานะ มีมหาวิหารร่มรื่น ๑๖ แห่ง มีพระคันธกุฎีบนยอด เขาคิชฌกูฏ มีถ้ำสัตตบรรณคูหาที่ทำสังคายนาครั้งแรก หลังจากพระผู้มีพระภาค ปรินิพพานแล้ว มีโรงพยาบาลสงฆ์แห่งแรก มีมหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนาที่ใหญ่ที่สุด และมีเรื่องราวในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับกรุงราชคฤห์มากมาย

(ภาพส่วนหนึ่งของความยิ่งใหญ่ของมหาวิทยาลัยนาลันทา)

เมื่อได้มาเยือนกรุงราชคฤห์อีกครั้งหนึ่ง อดคิดถึงเรื่องราวประทับใจหลายเรื่องในอดีตที่ เกี่ยวข้องกับกรุงราชคฤห์ที่ได้อ่านจากพระไตรปิฎก และได้ฟังจากการบรรยาย “แนวทางเจริญวิปัสสนา” ของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ไม่ได้ เลยคิดว่าน่าจะ เก็บมาเล่าสู่กันฟัง เผื่อใครมีรายละเอียดมากกว่าก็ช่วยเพิ่มเติมให้ด้วย จะได้เป็น ประโยชน์ยิ่งขึ้น และ คุณวันชัย๒๕๐๔ คงมีภาพประกอบเช่นเคย เพราะเธอเป็น ตากล้องฝีมือดีและมีเมตตาจิตอย่างยิ่ง

อดวาดภาพตามจินตนาการของตัวเองไม่ได้ว่า เมื่อครั้งนั้นสถานที่นี้คงร่มรื่น เกลื่อน กล่นด้วยผู้คนที่มีศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนา แต่เดี๋ยวนี้สิ่งเหล่านั้นอยู่ที่ไหน ได้ ฟังจากคำบรรยายของท่านอาจารย์ว่า สิ่งใดก็ตามที่เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ไม่กลับมาเกิด ซ้ำอีกเลยในสังสารวัฏฏ์ จะเหลือแต่เพียงเรื่องราวที่เป็นสมมติบัญญัติ เป็นชื่อคน ชื่อ สถานที่ และเรื่องราวต่างๆ เท่านั้น แต่เรื่องราวทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับพระมหาบุรุษผู้มี ใจเพชร ผู้มีพระคุณอันประเสริฐนั้นก็น่าจดจำ ศึกษา และนำไปเล่าให้คนอื่นๆ ได้รู้ ด้วย เพื่อประพฤติปฏิบัติตามให้ถึงความสิ้นทุกข์ สมกับที่พระองค์ทรงบำเพ็ญพระบารมี ถึงสี่อสงไขยแสนกัปเพื่อนำสัตว์โลกออกจากทุกข์ คือ กิเลส แม้ขณะนี้จะปฏิบัติตาม ได้เพียงน้อยนิดตามกำลังสติปัญญาของตนก็ตาม