สังวาส ๔ [ปฐมสังวาสสูตร]
พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต เล่ม ๒ -หน้า 184
๓. ปฐมสังวาสสูตร
ว่าด้วยความอยู่ร่วมเป็นสามีภรรยา ๔
สังวาส ๔ ประเภทคืออะไรบ้าง คือ ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงผี ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงผี ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา
ก็ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงผีเป็นอย่างไร?
สามีเป็นคนทำปาณาติบาต อทินนาทาน กาเมสุมิจฉาจาร พูดมุสา ดื่มสุราเมรัย เป็นคนทุศีลมีธรรมลามกมีใจกลุ้มไปด้วยมลทินคือความตระหนี่อยู่ครองเรือน มักด่าว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย ฝ่ายภริยาก็เป็นอย่างนั้นเหมือนกัน อย่างนี้ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงผี.
ก็ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงเทวดาเป็นอย่างไร?
สามีเป็นคนทำปาณาติบาต ฯลฯ มักด่าว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย ฝ่ายภริยาเป็นผู้เว้นจากปาณาติบาต เว้นจากอทินนาทาน เว้นจากกาเมสุมิจฉาจาร เว้นจากมุสาวาท เว้นจากการดื่มสุราเมรัย เป็นคนมีศีลมีธรรมงาม มีใจปราศจากมลทินคือ ความตระหนี่อยู่ครองเรือน ไม่ด่าว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย อย่างนี้ ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา.
ก็ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงผีเป็นอย่างไร?
สามีเป็นผู้เว้นจากปาณาติบาต ฯลฯ ไม่ด่าว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย ฝ่ายภริยาเป็นผู้ทำปาณาติบาต ฯลฯ คำว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย อย่างนี้ ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงผี.
ก็ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงเทวดาเป็นอย่างไร?
สามีเป็นผู้เว้นจากปาณาติบาต ฯลฯ ไม่ด่าว่าสมณพราหมณ์ทั้งหลาย ฝ่ายภริยาก็เป็นอย่างนั้นเหมือนกัน อย่างนี้ ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา.
คฤหบดีและคฤหปตานีทั้งหลาย นี้แล สังวาส ๔ ประเภท
ทั้งคู่เป็นคนทุศีล ตระหนี่ และด่าว่าสมณพราหมณ์ หญิงชายคู่นั้นเป็นภริยาและสามีผีอยู่ร่วมกัน.
สามีเป็นคนทุศีล ตระหนี่และด่าว่าสมณพราหมณ์ ภริยาเป็นคนมีศีล ใจบุญ ไม่ตระหนี่ นางนั้นเป็นหญิงเทวดา อยู่ร่วมกับสามีผี. สามีเป็นคนมีศีล ใจบุญ ไม่ตระหนี่ภริยาเป็นคนทุศีล ตระหนี่และด่าว่าสมณพราหมณ์ นางนั้นเป็นหญิงผี อยู่ร่วมกับสามีเทวดา.
ทั้งคู่เป็นผู้มีศรัทธา รู้ความประสงค์ของผู้ขอ สำรวมในศีล เลี้ยงชีพโดยชอบ หญิงชายคู่นั้นเป็นภริยาสามีพูดคำอ่อนหวานต่อกัน ย่อมบังเกิดความเจริญมาก อยู่ด้วยกันเป็นผู้มีความผาสุก พวกศัตรูของคู่ภริยาสามีที่มีความประพฤติดีสมกัน ย่อม เสียใจ กามกามี (ผู้ยังมีความใคร่ในกาม) ทั้งคู่ ผู้มีศีลและพรตเสมอกัน ครั้นประพฤติชอบในโลกนี้แล้ว (ละโลกนี้ไป) ย่อมยินดีบันเทิงใจในเทวโลก.
จบปฐมสังวาสสูตรที่ ๓