เข้าใจธรรม ... เข้าใจชีวิต

ขอนอบน้อมแด่พระผู้พระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เราทุกคน อยากจะมีแต่ความสุข ตลอดเวลาแต่ก็เป็น สิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ถ้าเราสามารถเข้าใจ "เหตุ" ที่ทำให้ความรู้สึกของเราต่างๆ กันไปก็จะทำให้ความรู้สึกที่ไม่พอใจน้อยลง

"ชีวิต" เป็นสิ่งที่บังคับบัญชาไม่ได้เลย เพราะว่า ชีวิตแต่ละขณะ เกิดขึ้น เมื่อมี "ปัจจัยปรุงแต่ง" ซึ่งทำให้ชีวิตเป็นไป (ในลักษณะ) ต่างๆ เช่น เราอาจจะคิดว่า เรา "บังเอิญ" เกิดมาในประเทศนั้นๆ และ เราแต่ละคน ก็มีชีวิตที่ต่างกันไปแต่ ความจริงแล้ว ชีวิต เป็นไปตาม "ปัจจัย" ทั้งสิ้น

เพราะฉะนั้น เราจึงควรศึกษาพระธรรม เพื่อให้ "เข้าใจชีวิต" ควรเรียนรู้ เพื่อ "เข้าใจชีวิต" ในขณะนี้ คนเราทุกคน มีความคิดต่างกัน มีความรู้สึกต่างกันเพราะมี "ปัจจัย" ที่ต่างกัน

เราคิดว่า มี "ตัวตน" คิดว่ามี "เรา" แต่ สิ่งที่คิดว่าเป็น "เรา" นั้น คือ "ขณะนี้" คือ ขณะที่กำลังเห็น หรือ ขณะที่กำลังได้ยิน หรือ ขณะกำลังได้กลิ่นหรือ ขณะกำลังลิ้มรส หรือ ขณะกำลังกระทบสัมผัสทางกาย หรือ ขณะกำลังคิดนึกเรื่องราวต่างๆ ทางใจ (ตามปกติ ตามความเป็นจริง ในชีตประจำวัน) เช่น ในขณะที่กำลังเห็น (เป็นต้น) นั้น

เห็นสิ่งที่น่าพอใจบ้าง หรือ เห็นสิ่งที่ไม่น่าพอใจบ้างแต่ การเห็นเช่นนั้น เกิดขึ้นต่างขณะกันหมายความว่า เป็นการเห็นที่ไม่เหมือนกัน คือ เกิดขึ้นต่างขณะกันการที่เรา "เข้าใจชีวิตชั่วขณะหนึ่งๆ " นั้นไม่จำเป็นต้องคิดว่า เป็นเรื่องของศาสนาใดศาสนาหนึ่ง โดยเฉพาะ เพราะว่าความจริง คือ การเห็น การได้ยิน และ ความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดขึ้น (แต่ละขณะ) เป็น "สิ่งที่มีจริง" ไม่ว่าเราจะเรียก การเห็น หรือ การได้ยิน ฯลฯ เป็นต้นนั้น ด้วยภาษาอะไรก็ตาม

ข้อความบางตอน จากหนังสือ "เข้าใจธรรม"สนทนาธรรมกับอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ เรียบเรียงโดย Nina Van Gorkom แปลโดย คุณสุจิตต์ อึ้งภากรณ์

ขออนุโมทนา