ว่าด้วยสิ่งทั้งปวงนี้เกิดแต่กรรม

[เล่มที่ 81] พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ เล่ม ๔ ภาค ๒[เล่มที่ 81] - หน้าที่ 525

สกวาทีถามเพื่อท้วงว่า ถ้าว่า สิ่งทั้งปวงเกิดแต่กรรม สิ่งนั้น ก็พึงมีเหตุที่ทำไว้แล้วในกาลก่อน.

ปรวาทีตอบปฏิเสธ เพราะกลัวเป็นลัทธิปุพเพกตเหตุวาทะ.

คำว่า เป็นพระวิบากแห่งกรรมหรือ สกวาทีถามเพื่อท้วงว่า ถ้าว่า สิ่งทั้งปวงย่อมเกิดเพราะกรรม กรรมใดที่เป็นเหตุแห่งความเป็นไปในอดีตภพ กรรมแม้นั้นก็เกิดจากกรรมในภพก่อน เพราะฉะนั้น กัมมวิบากย่อมสำเร็จ ด้วยเหตุนั้น สิ่งทั้งปวงย่อมปรากฏเพราะกัมมวิบากตามลัทธิของท่านด้วยเหตุนั้นหรือ ดังนี้.

ปรวาทีตอบปฏิเสธ เพราะหมายเอาความเกิดแต่กรรมของความเป็นไปในปัจจุบันเท่านั้น เหมือนหน่อแห่งพืชย่อมเกิดมาจากพืช.

ถูกถามครั้งที่ ๒ ท่านก็ตอบรับรอง เพราะความที่กรรมแม้นั้นเป็นไป เพราะกรรมในก่อนเหมือนหน่อแห่งพืชย่อมเกิดจากพืชต้นก่อน.

คำว่า บุคคลพึงฆ่าสัตว์ เป็นต้น สกวาทีกล่าวเพื่อท้วงว่า ผิว่า สิ่งทั้งปวงเกิดแต่กัมมวิบากไซร้ บุคคลก็พึงทำปาณาติบาตเป็นต้น ด้วยกัมมวิบากนั้นนั่นแหละ.

ปรวาทีตอบรับรองตามลัทธิว่า แม้เจตนาในความเป็นผู้ทุศีลที่เกิดขึ้นในกรรมก่อน ก็เป็นวิบาก