กิเลสคืออะไร?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ถาม : กิเลส คืออะไร

ตอบ : คือ อกุศลธรรม ที่ไม่มีคุณประโยชน์อะไรเลย กิเลสให้โทษกับตัวเราและผู้อื่น ... ไม่ช้า ก็เร็ว เช่น ความเกลียดชัง เป็นอกุศล เมื่อเกิดความเกลียดชัง เราก็ทำร้ายตัวเราเองและผู้อื่นด้วย ขณะนั้น จิตไม่สงบ มีแต่ความดุร้าย

ถาม : ความเกลียด ทำร้ายคุณเองได้อย่างไร

ตอบ : ขณะนั้นจะกระสับกระส่าย ไม่สงบ เวลาโกรธ ก็อาจจะทำสิ่งซึ่งจะรู้สึกเสียใจในภายหลัง เวลารถติด คนลงมาตีกัน ซึ่งก็จะเห็นได้ว่า มีแต่ความวุ่นวาย ไม่สงบ

ถาม : ประวัติศาสตร์ กล่าวว่า กษัตริย์โกรธถูก ความโกรธนถูก มีไหม

ตอบ : ความโกรธ เป็น อกุศล ไม่ว่าจะเกิดขึ้นเพราะอะไรก็ตาม ความโกรธให้โทษแก่ตัวเอง และคนอื่น แต่ไม่ได้หมายความว่า คุณจะแข็งกับคนอื่นไม่ได้เมื่อจำเป็นเพื่อประโยชน์แก่คนอื่น [This does not mean that you cannot be firm with others when it is necessary for people's benefit,] แต่ความเกลียดและความโกรธ เป็นอกุศลเสมอ ขณะนั้น คุณมีจิตไม่เที่ยงตรง ขาดเหตุผล ไม่สามารถจะตัดสินใจได้ว่า การกระทำของคุณถูกหรือผิด เพราะคุณกำลังสับสน เวลาโกรธ คุณจะไม่มีเหตุผลเลย

ถาม : อกุศลอื่น นอกจากความโกรธมีไหม

ตอบ : มีอกุศลธรรมหลายอย่าง อกุศลธรรม ๓ อย่าง เป็นต้นเหตุของอกุศลอื่นๆ อกุศลเหตุ ๓ อย่าง คือ โลภะ โทสะ และโมหะ

ข้อความบางตอน จากหนังสือ "เข้าใจธรรม" สนทนาธรรมกับอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์เรียบเรียงโดย Nina Van Gorkom แปลโดย คุณสุจิตต์ อึ้งภากรณ์

ขออนุโมทนา