ความรัก และ ความเมตตา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ถาม แล้ว "ความรัก" ล่ะ เป็น อกุศล หรือ กุศล

ตอบ เราควรพิจารณาให้ละเอียด ว่า ที่เราเรียกว่า "ความรัก" นั้นเป็น "สภาพธรรม" อะไร "ความรัก" อาจจะเป็น "ความเมตตา" ที่มีต่อผู้อื่น ซึ่งเกิดขึ้น เมื่อเราคิดถึงทุกข์สุขของเขา อย่างไรก็ดี "ความรัก" ก็เป็น อกุศลธรรมประเภทหนึ่งได้เมื่อเรา ผูกพันกับใคร

เพราะว่า ความจริงแล้ว ขณะนั้น เราคิดถึงความสุขของตัวเองซึ่งหมายความว่า ขณะที่เราคิดถึงความสุขของตัวเอง ขณะนั้น เป็น อกุศลจิต และเมื่อเราต้องพลัดพรากจากผู้ที่เรารัก ความผูกพันนั้นเองที่เป็น "เหตุ" ทำให้เราเกิดความทุกข์ โทมนัส แต่ ขณะที่ไม่มี ความเห็นแก่ตัว และ ความเมตตา เกิดขึ้น ขณะนั้น คุณจะไม่คิดถึงความสุขของตัวเอง

ถาม   ไม่ควรมี ความผูกพัน ระหว่างสามีภรรยา พ่อ แม่ ลูก หรือ เมื่อเห็นสภาพบ้านแตกของครอบครัว ดิฉันออกจะคิดว่าความผูกพันเป็นสิ่งที่ดี ทำไมคุณจึงคิดว่าไม่ควรมีความรัก

ตอบ ไม่ใช่เรื่องควร หรือ ไม่ควร คุณก็เป็น อย่างที่คุณเป็น จะอย่างไรก็ตาม "ปัญญา" (ความเข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง) ก็ "รู้ถูกต้อง" ตรงตามความเป็นจริงได้ ว่า ความเมตตา-เอื้ออาทรต่อผู้อื่น เป็นอย่างไร และ ความผูกพัน ความรัก ซึ่งมีลักษณะที่เห็นแก่ตัวนั้น เป็นอย่างไร

เราควรเห็นความแตกต่างระหว่าง "ความเมตตา" และ "ความรักที่เห็นแก่ตัว" "ความเมตตา" เป็น "สภาพธรรม" ที่มีลักษณะห่วงใยในทุกข์-สุขของบุคคลอื่นแต่ "โลภะ" หรือ "ความผูกพัน ติดข้อง" เป็นไป เพื่อความสุขของตนเอง

จากหนังสือ "เข้าใจธรรม" สนทนาธรรมกับอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ เรียบเรียงโดย Nina Van Gorkom แปลโดย คุณสุจิตต์ อึ้งภากรณ์

ขออนุโมทนา