อันตรายิกธรรม [ธรรมที่ทำอันตรายแก่สวรรค์และนิพพาน]

[เล่มที่ 4] พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ทุติยภาค เล่ม ๒ - หน้าที่ ๗๒๒

ธรรมเหล่าใด ย่อมทำอันตรายแก่สวรรค์และนิพพาน เพราะเหตุนั้นธรรมเหล่านั้นชื่อว่า อันตรายิกธรรม

อันตรายิกธรรมเหล่านั้นมี ๕ อย่างด้วยอำนาจ กรรม กิเลส วิบาก อุปวาท และอาณาวีติกกมะ

บรรดาอันตรายิกธรรมมีกรรมเป็นต้นนั้น ธรรมคือ อนันตริยกรรม ๕ อย่าง ชื่อว่าอันตรายิกธรรม คือ กรรม ภิกขุนีทูสกกรรม (ประทุษร้ายนางภิกษุณี) ก็อย่างนั้น แต่ภิกขุนีทูสกกรรมนั้น ย่อมทำอันตรายแก่พระนิพพานเท่านั้น หาทำอันตรายแก่สวรรค์ไม่

ธรรมคือ นิยตมิจฉาทิฏฐิ ชื่อว่า อันตรายิกธรรมคือ กิเลส

ธรรมคือ ปฏิสนธิของพวกบัณเฑาะก์ ดิรัจฉานและอุภโตพยัญชนก ชื่อว่า อันตรายิกธรรมคือ วิบาก

การเข้าไปว่าร้ายพระอริยเจ้า ชื่อว่า อันตรายิกธรรม คืออุปวาทะ แต่อุปวาทันตรายิกธรรมเหล่านั้น เป็นอันตรายตลอดเวลาที่ยังไม่ให้พระอริยเจ้าทั้งหลายอดโทษเท่านั้น หลังจากให้ท่านอดโทษไป หาเป็นอันตรายไม่

อาบัติที่แกล้งต้อง ชื่อว่าอันตรายิกธรรมคือ อาณาวีติกกมะ อาบัติแม้เหล่านั้น ก็เป็นอันตรายตลอดเวลาที่ภิกษุผู้ต้องยังปฏิญญาความเป็นภิกษุหรือยังไม่ออก หรือยังไม่แสดงเท่านั้น ต่อจากทำคืนตามกรณีนั้นๆ แล้วหาเป็นอันตรายไม่