หญิง ๒๐ จำพวก ชื่อว่า อคมนียฐาน [ธรรมสังคณี]

[เล่มที่ 75] พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้า 289

ว่าด้วยกาเมสุมิจฉาจาร

ก็พึงทราบวินิจฉัยในคำว่า กาเมสุมิจฉาจาร ต่อไป

คำว่า กาเมสุ ได้แก่ การเสพเมถุน. การประพฤติลามกอันบัณฑิตติเตียนโดยส่วนเดียว ชื่อว่า มิจฉาจาร. แต่เมื่อว่าโดยลักษณะ ได้แก่ เจตนาเป็นเหตุก้าวล่วงฐานะที่ไม่ควรเกี่ยวข้องที่เป็นไปทางกายทวารโดยประสงค์อสัทธรรม ชื่อว่า กาเมสุมิจฉาจาร.

อคมนียฐาน ๒๐

ในกาเมสุมิจฉาจารนั้น มีหญิง ๒๐ จำพวก ได้แก่ หญิงที่มารดารักษา เป็นต้น ๑๐ จำพวกแรก คือ

๑. หญิงที่มารดารักษา

๒. หญิงที่บิดารักษา

๓. หญิงที่มารดาบิดารักษา

๔. หญิงที่พี่ชายน้องชายรักษา

๕ .หญิงที่พี่สาวน้องสาวรักษา

๖. หญิงที่ญาติรักษา

๗. หญิงที่ตระกูลรักษา

๘. หญิงที่มีธรรมรักษา

๙. หญิงที่รับหมั้นแล้ว

๑๐. หญิงที่กฎหมายคุ้มครอง

และหญิงที่เป็นภรรยา มีการซื้อมาด้วยทรัพย์ เป็นต้น เหล่านี้ คือ

๑. ภรรยาที่ซื้อไถ่มาด้วยทรัพย์

๒. ภรรยาที่อยู่ด้วยความพอใจ

๓. ภรรยาที่อยู่ด้วยโภคะ

๔. ภรรยาที่อยู่ด้วยผ้า

๕. ภรรยาที่ทำพิธีรดน้ำ (จุ่มน้ำ)

๖. ภรรยาที่ชายปลงเทริดลงจากศีรษะ.

๗. ภรรยาที่เป็นทาสีในบ้าน

๘. ภรรยาที่จ้างมาทำงาน

๙. ภรรยาที่เป็นเชลย

๑๐. ภรรยาที่อยู่ด้วยกันครู่หนึ่ง

หญิง ๒๐ พวกนี้ ชื่อว่า อคมนียฐาน (คือฐานะที่ไม่ควรเกี่ยวข้อง) ก็บรรดาหญิงทั้งหลาย หญิง ๑๒ จำพวก ที่บุรุษไม่ควรล่วงเกิน คือ หญิงที่รับหมั้นและกฎหมายคุ้มครองแล้วรวม ๒ จำพวก และหญิงที่เป็นภรรยา ๑๐ จำพวก มีหญิงที่เป็นภรรยาไถ่มาด้วยทรัพย์เป็นต้น นี้ ชื่อว่า อคมนียฐาน.