ผู้ศึกษาพระธรรมควรเป็นผู้ละเอียด [เรื่องของศัตรูภายนอก]

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

รายการโทรทัศน์ "บ้านธัมมะ" วันที่ ๒ ธันวาคม ๒๕๕๒ ถอดเทปสนทนาธรรม โดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล (ท่านอาจารย์สุจินต์ได้กรุณาอธิบายไว้ตอนหนึ่ง ว่า)

อีกประการหนึ่ง พระธรรมนี้ ลึกซึ้งโดยอรรถ โดยโวหารเพราะฉะนั้น ไม่ว่าจะฟังพระสูตรใดก็ตาม ต้องถึงโวหาร และ อรรถของโวหารนั้นด้วย ว่า นี่เป็นโวหาร หรือนี่เป็น "ธรรม" ที่บ่งบอกถึงอะไร อย่างเช่น พูดถึงคำว่า "มิตร" คำเดียว ขณะที่พูดถึงสิ่งหนึ่งสิ่งใด ไม่อยากให้ผ่านไป เหมือนกับว่า เข้าใจแล้วแต่ ควรที่จะค่อยๆ คิด ค่อยๆ เข้าใจ จนกระทั่งเป็น ความเข้าใจที่มั่นคง ว่า "มิตร" หมายถึง "สภาพธรรมที่ไม่ใช่เรา" แต่เป็น "กุศลจิต" ถูกต้องไหมคะ "ศัตรู" ก็ไม่ใช่ "บุคคลใดบุคคลหนึ่ง" แต่เป็นสภาพธรรมที่ไม่ดี เป็น "อกุศลจิต" แล้วมิตรจริงๆ อยู่ที่ไหน ศัตรูจริงๆ อยู่ที่ไหน ศัตรูภายนอก มีได้ไหม ถ้าบุคคลนั้นเอง ไม่มีจิตที่เป็นศัตรู (อกุศลจิต) กับบุคคลอื่นเลยคือ ไม่มีอกุศลใดๆ ที่บุคคลอื่นจะทำให้เกิดความเดือดร้อน หรือ เกิดความหวั่นไหวได้ไม่ว่า ศัตรูภายนอก พยามยามที่จะเบียดเบียน ทำร้ายทุกอย่าง ถ้าขณะนั้น จิตเป็นกุศล ขณะนั้น ไม่มีศัตรูเพราะว่า ไม่มีศัตรูภายใน ในขณะนั้นเลย แม้ว่าจะมี "ศัตรูภายนอก" มากสักเท่าไรก็ตามก็ไม่สามารถที่จะทำอันตรายต่อ "ผู้ที่กำลังมีกุศลจิต" ได้เลย

ขออนุโมทนา