อวิชชา เหตุแห่งอวิชชาคืออะไร ?
เห็นใน บางแหล่ง จะมีภาพวงจร ปฏิจจสมุปบาทแล้ว ไปพบว่า ต้นเหตุอยู่ที่ อวิชชา แล้ว บางแห่ง ก็มีการเชื่อมวงจรด้วยครับว่า อวิชชามีลูกศรโยงมาจาก ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปาทายะ กลายเป็นรูปภาพวงจรไป บางแห่ง ก็บอกว่า อวิชชา ก็เกิดจาก อวิชชา บางแห่ง ก็บอกว่า อวิชชาเกิดจาก นิวรณ์ แต่บางคนบอกว่า นิวรณ์ แม้เป็นอาหารของ อวิชชา แต่ไม่ใช่เหตุให้เกิดอวิชชา คือตัว นิวรณ์ ช่วยให้ อวิชชาเติบโตได้ แต่ไม่ได้เป็นผู้ให้กำเนิด อวิชชา บางแห่งบอกว่า อวิชชา เกิดจาก ตัณหา อุปาทาน
อยากทราบว่า อวิชชา มีเหตุหรือไม่ครับ ถ้ามีแล้วคืออะไร พระพุทธเจ้าทรงตรัสไว้อย่างไร ครับ
ขอบคุณครับ
ข้อความบางตอนจากอรรถกถามีว่า
[เล่มที่ 77] พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 445
ถามว่า ก็เพราะเหตุไร ในปฏิจจสมุปบาทนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัส อวิชชาไว้แต่ต้น แม้อวิชชาก็ไม่มีอะไรเป็นเหตุ เป็นเหตุเดิมของโลกเหมือนความคงที่ ของพวกปกติวาทีหรือ
ตอบว่า อวิชชา มิใช่ไม่มีเหตุ เหตุแห่งอวิชชา พระองค์ตรัสว่า อาวสมุทยา อวิชฺชาสมุทโย (อวิชชาเกิดขึ้น เพราะอาสวเกิดขึ้น) ดังนี้ (อวิชชาเกิดขึ้น เพราะอาสวเกิดขึ้น) ดังนี้
ขอเชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่
"ภิกษุทั้งหลาย เงื่อนต้นของอวิชชา ไม่ปรากฏ"
เหมือนเคยได้ยินมาแบบนี้นะครับ
อย่างนี้แสดงว่า อยู่ๆ อวิชชาเกิดขึ้นมาจากอะไรได้อย่างไร ไม่สามารถหาเงื่อนต้นได้หรือเปล่าครับ (คือหมายความว่า มันมีมาคู่กับเหล่าสรรพสัตว์ ซึ่งไม่กำหนดเบื้องต้นแล้วหรือเปล่าครับ)
ขอบคุณครับ
ควรทราบว่า สังขารธรรมทั้งปวงเกิดขึ้นเพราะปัจจัย อวิชชาก็มีปัจจัยเช่นกัน แต่ถ้าจะไปหาเงื่อนต้นของอวิชชา คงไม่มีประโยชน์ใดๆ เลยอวิชชาเป็นธัมมะ รู้หรือยัง ขณะนี้มีอวิชชาไหม
ขอเชิญอ่านข้อความจากอรรถกถาครับ
ก็พระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อตรัสวัฏฏกถา ย่อมตรัสด้วยศัพท์อันเป็นหัวข้อคืออวิชชา อย่างนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เงื่อนต้นแห่งอวิชชาย่อมไม่ปรากฏ ในกาลก่อนแต่นี้อวิชชาไม่มี แต่ภายหลังจึงมี เพราะเหตุนั้น เราจึงกล่าวคำนี้อย่างนี้ว่า ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น อวิชชามีเพราะข้อนี้ เป็นปัจจัย จึงปรากฏ ดังนี้บ้าง
วาระนี้ ท่านกล่าวไว้แล้ว โดยการแสดงปัจจัยของอวิชชานี้ ที่เป็นประธานในบทปฏิจจสมุปบาททั้งหลาย ด้วยวาระที่ท่านกล่าวไว้อย่างนี้ เป็นอันสำเร็จความที่สงสารมีที่สุดเบื้องต้น (เงื่อนต้น) อันใครตามไปไม่รู้แล้ว.ถามว่า ไม่รู้อย่างไร แก้ว่า (ไม่รู้อย่างนี้คือ) เพราะว่า การเกิดขึ้นแห่งอวิชชา มีเพราะการเกิดขึ้นแห่งอาสวะ การเกิดขึ้นแห่งอาสวะก็มี แม้เพราะการเกิดขึ้นแห่งอวิชชา อาสวะเป็นปัจจัยของอวิชชาถึงอวิชชาก็เป็นปัจจัยของอาสวะ เพราะอธิบายดังที่กล่าวมาแล้วนี้ ที่สุดเบื้องต้น (เงื่อนต้น) จึงไม่ปรากฏ ภาวะที่สงสารมีเงื่อนต้นที่ใครตามไปไม่รู้แล้ว เป็นอันสำเร็จแล้ว เพราะเงื่อนต้นของอวิชชานั้นไม่ปรากฏ
การเกิดขึ้นแห่งอวิชชา มีเพราะการเกิดขึ้นแห่งอาสวะ
การเกิดขึ้นแห่งอาสวะก็มี แม้เพราะการเกิดขึ้นแห่งอวิชชา อาสวะเป็นปัจจัยของอวิชชาถึงอวิชชาก็เป็นปัจจัยของอาสวะ เพราะอธิบายดังที่กล่าวมาแล้วนี้ ที่สุดเบื้องต้น (เงื่อนต้น) จึงไม่ปรากฏ ภาวะที่สงสารมีเงื่อนต้นที่ใครตามไปไม่รู้แล้ว เป็นอันสำเร็จแล้ว เพราะเงื่อนต้นของอวิชชานั้นไม่ปรากฏ....
กราบอนุโมทนาค่ะ
