เรื่องการประพฤติพรหมจรรย์
พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ ภาค ๑ อรรถกาพรหมจริยกถาหน้า ๒๙๗ - ๒๙๘ กล่าวว่า การอยู่ประพฤติพรหมจรรย์มี ๒ อย่าง คือ การเจริญมรรค ๑ การบรรพชา ๑
ขอเรียนถามว่า การอยู่ประพฤติพรหมจรรย์โดยการเจริญมรรคคืออย่างไรคะ? และเพราะเหตุใดท่านจึงกล่าวอีกว่า อสัญญีสัตว์ประพฤติพรหมจรรย์ไม่ได้? (ถ้าเป็นเพราะไม่มีปสาทรูป ท่านก็น่าจะหมายรวมถึง อรูปพรหมบุคคลด้วย แต่ในที่นี้ท่านไม่ได้กล่าวไว้)
ขอบพระคุณค่ะ
การประพฤติพรมจรรย์ คือ การประพฤติประเสริฐ บางนัยมีความหมายกว้างมาก คือ รวมกุศลทุกประเภท ส่วนการอยู่ประพฤติพรรมจรรย์ในพระธรรมวินัยนี้ ในบางแห่งท่านมุ่งหมายเอาการออกบวชเป็นเพศบรรชิตตามพระผู้มีพระภาคเจ้า และการเจริญสติปัฏฐานคือ อริยมรรคมีองค์แปด การเจริญสติปัฏฐาน (อริยมรรค) ไม่ว่าผู้อบรมจะอยู่ในเพศไหนก็ตาม เมื่อปัญญาสมบูรณ์ ย่อมรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยบุคคล นี้คือ ผลของการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระศาสนานี้
สำหรับในอสัญญสัตตาพรหมภูมิ ไม่มีนามธรรม จึงไม่มีการเจริญอริยมรรค ผู้ที่สำเร็จเป็นพระอริยบุคคล และได้อรูปฌาน เมื่อจุติแล้วเกิดในอรูปพรหมภูมิ ย่อมเจริญสติปัฏฐานอบรมอริยมรรคต่อไป แม้ไม่มีปสาทรูป ทางมโนทวารก็เจริญสติปัฏฐานได้ ท่านจึงกล่าวว่า มีการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในอรูปได้