ศีลย่อมบริสุทธิ์โดยอาการ ๔

[เล่มที่ 74] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก เล่ม ๙ ภาค ๓ - หน้าที่ 627

อนึ่ง ศีลย่อมบริสุทธิ์โดยอาการ ๔ อย่างคือโดยความบริสุทธิ์แห่งอัธยาศัย ๑ โดย การสมาน ๑ โดยไม่ก้าวล่วง ๑ และโดยทำให้เป็นปกติเมือมีการก้าวล่วง ๑ จริง อยู่ บางคนมีตนเป็นใหญ่ เพราะอัธยาศัยบริสุทธิ์ เกลียดบาปยังหิริให้ปรากฏในภาย ใน แล้วมีสมาจารบริสุทธิ์ด้วยดี. อนึ่ง บางคนเมื่อมีการสมาทาน ถือโลกเป็น ใหญ่ สะดุ้งต่อบาปยังโอตตัปปะให้ปรากฏ เป็นผู้มีสมาจารบริสุทธิ์ด้วยดี. ด้วย ประการฉะนี้ คนเหล่านั้นย่อมตั้งอยู่ในศีล เพราะไม่ล่วงแม้ทั้งสองอย่าง. ก็แต่ว่าบางคราว เพราะหลงลืมไปศีลก็จะพึงขาดไปเป็นต้น. กระทำศีลที่ขาดไปนั้นให้เป็น ปกติโดยเร็ว ด้วยการอยู่กรรมเป็นต้น เพื่อความถึงพร้อมแห่งหิริโอตตัปปะตามที่ กล่าวแล้วนั้น.