องค์แห่งภิกษุที่ต้องถือนิสัย

[เล่มที่ 6] พระวินัยปิฎก มหาวรรค เล่ม ๔ ภาค ๑ หน้าที่ ๒๗๔

พระพุทธานุญาตให้ถือนิสัย

ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทำธรรมีกถา ในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้นในเพราะเหตุแรกเกิดนั้น แล้วตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมารับสั่งว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ภิกษุผู้ฉลาด ผู้สามารถ ถือนิสัยอยู่ ๕ พรรษาและให้ภิกษุผู้ไม่ฉลาดถือนิสัยอยู่ตลอดชีวิต

องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสัย

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสัยอยู่ ไม่ได้ คือ:- ๑.ไม่รู้จักอาบัติ ๒.ไม่รู้จักอนาบัติ ๓.ไม่รู้จักอาบัติเบา ๔.ไม่รู้จักอาบัติหนัก และ ๕ เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองไม่ได้ดี โดยพิสดาร จำแนกไม่ได้ด้วยดี ไม่คล่องแคล่วดี วินิจฉัยไม่เรียบร้อย โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสัยอยู่ ไม่ได้

องค์ ๖ แห่งภิกษุต้องถือนิสัย

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสัยอยู่ไม่ได้ คือ:- ๑.ไม่รู้จักอาบัติ ๒.ไม่รู้จักอนาบัติ ๓.ไม่รู้จักอาบัติเบา ๔.ไม่รู้จักอาบัติหนัก ๕. เธอจาปาติโมกข์ทั้งสองไม่ได้ดี โดยพิสดารจำแนกไม่ได้ด้วยดี ไม่คล่องแคล่วดี วินิจฉัยไม่เรียบร้อย โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ ๖. มีพรรษาหย่อน ๕
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล จะไม่ถือนิสัยอยู่ ไม่ได้