โลกสันนิวาส...ถูกความกังวลเป็นอันมากพัวพัน ?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สนทนาธรรม ณ อาคารมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๒ ถอดเทปบันทึกเสียงโดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

ฟังพระธรรม คือ การฟังเรื่องของ "สิ่งที่มีจริง" เช่น กล่าวถึง "สิ่งที่เคยยึดถือ ว่า เป็นเรา"เพื่อให้เข้าใจว่า "เป็นธรรมและเป็นอนัตตา" ข้อความทั้งหมดที่แสดงก็เพื่อแสดงให้เห็นถึง "ความเป็นธรรมและเป็นอนัตตา" มิฉะนั้น ก็จะมัวไป "คิดถึงพยัญชนะ"

เพราะฉะนั้น ขณะที่ได้ฟัง "ข้อความใดในพระไตรปิฎก" ควรทราบว่า เป็นการกล่าวถึง "สิ่งที่มีจริง" ที่ไม่เคยรู้ และ ยังหลงยึดถือ ว่า เป็นเรา อีกด้วย

ฟังพระธรรม เพื่อเข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริงว่า ไม่ได้กล่าวถึงเรื่องของบุคคลอื่น และ เรื่องอื่นแต่ เป็นการกล่าวถึง "สภาพของจิตแต่ละขณะ" ซึ่ง "เป็นธรรมะและเป็นอนัตตา"

ฟังพระธรรม เพื่อเข้าใจตามความเป็นจริง ว่าที่เคยหลงยึดถือว่า เป็นเราที่ไม่สงบ เป็นเราที่ฟุ้งซ่าน ความจริง ก็คือ เป็นจิตประเภทใดประเภทหนึ่ง "ยกพล" หมายความว่า ถ้าเป็นไปในทาง "อกุศล" ก็คือมี "พล" ที่ฟุ้งซ่าน และ ไม่สงบมากมายเกิดร่วมกัน

ยกพลไปไหน ก็แล้วแต่ว่า จะไปทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจซึ่งเป็น "อกุศล" ประเภทใด ประเภทหนึ่งทางกายทุจริตบ้าง ทางวจีทุจริตบ้าง หรือ ทางมโนทุจริตบ้าง ทั้งหมด ก็คือ "สภาพธรรมในขณะนี้ทั้งหมด" ซึ่งไม่เคยรู้

ฟังพระธรรม ไม่ใช่เพื่อเพื่อความหวัง ว่า จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเมื่อไร และถ้าไม่ใช่การฟังเพื่อความเข้าใจ "สภาพธรรม-ที่กำลังปรากฏ-ในขณะนี้"ก็ไม่มีประโยชน์เลย เพราะว่า "ข้อความทั้งหมด" แสดงถึงแต่ละบุคคล ซึ่งหลงยึดถือสภาพธรรม ว่า "เป็นตัวตน" จนกว่าจะมีความเข้าใจ "ธรรมะ" จากการฟังพระธรรมเพิ่มขึ้นจนกระทั่ง เข้าใจจริงๆ ว่า แท้จริงแล้ว ชีวิตแต่ละขณะ ก็คือ ข้อความที่พระผู้มีพระภาคฯ ทรงแสดงไว้นั่นเอง เช่น ข้อความจากพระไตรปิฎก ที่แสดงว่า "โลกสันนิวาส ถูกความกังวลเป็นอันมากพัวพัน"