หากมีคำถามว่า...เมื่อไรสติปัฏฐานจะเกิด.

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ข้อความบางตอนจากการสนทนาธรรม
ณ อาคารมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา
วันอาทิตย์ที่ ๒๐ กันยายน ๒๕๕๒
ถอดเทปบันทึกเสียงโดย คุณสงวน สุจริตกุล

โลกที่กำลังปรากฏขณะนี้เต็มไปด้วย "ความไม่รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง" หรือเปล่า ขณะที่กำลังเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส คิดนึกซึ่งเกิดขึ้นตามปกติ ในชีวิตประจำวันอยู่แท้ๆ ก็ยังไม่รู้ตามความเป็นจริงเลยว่า แท้จริงแล้ว เป็น "ธาตุ" (ธรรมะ) ซึ่งมีปัจจัยที่ทำให้เกิด-ดับ-สืบต่อและต้องเป็นไป ตามเหตุ ตามปัจจัย ซึ่งไม่มีวันที่จะสิ้นสุด ถ้า "ปัญญา" ไม่เกิดขึ้น ก็ไม่สามารถที่จะ "ดับธาตุรู้" ซึ่งเป็นปัจจัยให้สภาพธรรมเกิด-ดับ-สืบต่อ-ตามเหตุ ตามปัจจัย ซึ่งก็หมายถึง "สังสารวัฏฏ์"

ผู้ที่บรรลุเป็นพระโสดาบันด้วยความไม่รู้ ไม่ประจักษ์สภาพธรรม ตามความป็นจริงนั้น เป็นไปไม่ได้ และ "หนทาง" ในการอบรมเจริญปัญญา เพื่อการประจักษ์สภาพธรรมคือ การเจริญสติปัฏฐาน หรือ มรรคมีองค์ ๘

"สติปัฏฐาน" จะเกิดขึ้น รู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้ตามปกติ ตามความเป็นจริงโดยไม่มีความรู้ ไม่มีความเข้าใจอะไรเลยนั้น ไม่ได้

ขณะที่ "สติ" กำลังรู้สภาพธรรมใดๆ ที่กำลังปรากฏในขณะนั้นๆ ก็เป็นสิ่งที่ "เลือกไม่ได้เลย" เพราะเป็นอนัตตา คือ ต้องเป็นไปตามเหตุ ตามปัจจัย ซึ่งบังคับบัญชาไม่ได้ สติปัฏฐาน ก็เป็น อนัตตา เพราะฉะนั้น ความรู้ ความเข้าใจ ที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้น จากการ ฟัง "พระสัทธรรม" แล้วละความต้องการ (ว่าเมื่อไรสติปัฏฐานถึงจะเกิด) สติปัฏฐาน จึงจะมีปัจจัย ที่จะเกิดขึ้นได้
.
ขออนุโมทนา