ภิกษุผู้อาศัยอาหารที่บุคคลอื่นให้เลี้ยงชีพ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๔ - หน้าที่ 366

ข้อความบางตอนจาก

เรื่อง ปัญจัคคทายกพราหมณ์

ดังนี้แล้ว ก็ถือเอาภาชนะแห่งโภชนะที่ตนบริโภคแล้วครั้งหนึ่ง ไปยังสำนักพระศาสดา แล้วกราบทูลว่า "ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ ข้าพระองค์ถวายทานอันเลิศใน ฐานะทั้ง ๔ แล้ว จึงบริโภค; แต่ส่วนแห่งภัตส่วนหนึ่งเท่านั้น อันข้าพระองค์ แบ่งครึ่งจากส่วนนี้บริโภค, ส่วนแห่งภัตส่วนหนึ่งยังเหลืออยู่; ขอพระองค์ได้โปรดรับภัตส่วนนี้ของข้าพระองค์เถิด" พราหมณ์เลื่อมใสพระดำรัสของพระศาสดา พระศาสดาไม่ตรัสว่า " เราไม่มีความต้องการด้วยภัตอันเป็นเดนของท่าน" ตรัสว่า " พราหมณ์ ส่วนอันเลิศก็ดี ภัตที่ท่านแบ่งครึ่งบริโภคแล้วก็ดี เป็นของสมควรแก่เราทั้งนั้น, แม้ก้อนภัตที่เป็นเดน เป็นของสมควรแก่เราเหมือนกัน, พราหมณ์ เพราะพวกเราเป็นผู้อาศัยอาหารที่ผู้อื่นให้เลี้ยงชีพ เป็นเช่นกับพวกเปรต"

แล้วตรัสพระคาถานี้ว่า:- "ภิกษุผู้อาศัยอาหารที่บุคคลอื่นให้เลี้ยงชีพ ได้ ก้อนภัตอันใดจากส่วนที่เลิศก็ตาม จากส่วนปาน กลางก็ตาม จากส่วนที่เหลือก็ตาม. ภิกษุนั้นเป็นผู้ ไม่ควรเพื่อชมก้อนภัตนั้น, และไม่เป็นผู้ติเตียน แล้ว ขบฉันก้อนภัตนั้น, ธีรชรทั้งหลายย่อมสรรเสริญแม้ซึ่งภิกษุนั้นว่า เป็นมุนี"