จักขุวิญญาณเป็นอารมณ์หรือไม่ ?

ตามหลักพระธรรมแสดงว่า สิ่งใดที่เป็นอารมณ์ของจิต สิ่งนั้นชื่อว่าอารมณ์เมื่อจำแนกโดยประเภทใหญ่ๆ มี ๓ คือ ๑. รูป ๒. นาม ๓. บัญญัติโดยกาลมี ๓ คือ อดีต อนาคต ปัจจุบัน +กาลวิมุติโดยทวารอารมณ์มี ๖ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธัมมารมณ์ + ทวารวิมุติและยังมีโดยนัยอื่นๆ อีก สำหรับจักขุวิญญาณ ตามคำถาม ควรแยกเป็นขณะว่า ขณะที่จิตเห็นเกิดขึ้นขณะนั้นมีสีเป็นอารมณ์ จิตเห็นเป็นสภาพรู้ ไม่ใช่อารมณ์ แต่วิถีจิตทางมโนทวารรู้จิตเห็นเป็นอารมณ์ได้ ขณะนั้น จิตเห็น เป็นอารมณ์ครับ

สาธุๆ ๆ กราบขอบพระคุณท่านprachern.s เป็นอย่างสูง

ท่านคือกัลยาณมิตร ท่านคือบัณทิต

เป็นจักรสี่ของผมและผู้ศึกษา

คำตอบของท่านขจัดความสงสัยเสียได้ครับ

ขออนุโมทนาครับ

ผมดำริว่า ผมควรสนทนาสอบทานความเข้าใจของผมสักเล็กน้อย

ผมเข้าใจว่าสภาพของนามนั้นมีปรากฏให้รู้มากมาย ไม่เพียงแค่ปัญจทวารเท่านั้น

สภาพที่เป็นกุศล อกุศล ติดข้อง ยินดี พอใจ ไม่พอใจ ก็เป็นลักษณะของอารมณที่เป็น

นามที่ปรากฏให้รู้ โดยทวาร (ผมคิดว่าไม่ใช่ทางปัญจทวาร)

ความคิดเห็นที่ 3 ขอแก้คำผิดจากปัญจทวารเป็นปัญจวิญญาณ ดังนี้

ผมดำริว่า ผมควรสนทนาสอบทานความเข้าใจของผมสักเล็กน้อย

ผมเข้าใจว่าสภาพของนามนั้นมีปรากฏให้รู้มากมาย ไม่เพียงแค่ปัญจวิญญาณเท่านั้น

สภาพที่เป็นกุศล อกุศล ติดข้อง ยินดี พอใจ ไม่พอใจ ก็เป็นลักษณะของอารมณที่เป็น

นามที่ปรากฏให้รู้ โดยทวาร (ผมคิดว่าไม่ใช่ทางปัญจทวาร)

ขณะที่จิตเห็นเกิดขึ้นขณะนั้นมีสีเป็นอารมณ์ จิตเห็นเป็นสภาพรู้ ไม่ใช่อารมณ์ แต่วิถีจิตทางมโนทวารรู้จิตเห็นเป็นอารมณ์ได้ ขณะนั้น จิตเห็น เป็นอารมณ์ครับ

....กราบอนุโมทนาค่ะ....

ขอเรียนถามอาจารย์ประเชิญค่ะ,

เข้าใจว่า "กาลวิมุติ" หมายถึง นิพพานและบัญญัติ ถูกต้องมั้ยค่ะ?

หรือว่ามีความหมายโดยนัยอื่นอีก

ขอบคุณค่ะ

เรียนความเห็นที่ ๖

ถูกต้องครับ "กาลวิมุติ" หมายถึง นิพพานและบัญญัติ

กลับมาทบทวน สับสน

ถามครับ ปัญจวิญญาณรู้รูปเท่านั้น ฉะนั้นที่ผมกล่าวในความคิดเห็นที่ 4 จึงผิดตรงที่ว่า"ผมเข้าใจว่าสภาพของนามนั้นมีปรากฏให้รู้มากมาย ไม่เพียงแค่ปัญจวิญญาณเท่านั้น"ความคิดเห็นที่ 3 ใช่ไหมครับท่านวิทยากรที่เคารพผมต้องกราบขออภัยจากทุกๆ ท่านด้วยครับ