ธรรมเครื่องเนิ่นช้า [ภูตเถรคาถา]

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา เล่ม ๒ ภาค ๓ ตอน ๓ - หน้าที่ ๓๑๕

บทว่า ปปญฺจสงฺฆาตทุขาธิราหินึ ความว่า ชื่อว่า ปปัญจะ เพราะอรรถว่า ทำความสืบต่อแห่งสัตว์ในสงสารให้ชักช้า คือให้ยืดยาว ได้แก่ราคะเป็นต้นและได้แก่มานะเป็นต้น. ปปัญจธรรมทั้งหลายเหล่านั้นนั่นแล ชื่อว่า สังฆาตา เพราะอรรถว่า รวบรวมทุกข์ที่เกิดขึ้นไว้, และชื่อว่าทุกข์ เพราะมีสภาวะกระวนกระวายและเร่าร้อน เหตุนั้น จึงชื่อว่า ปปัญจสังฆาตทุขาธิวาหินี เพราะนำมาเฉพาะ คือ เพราะเกิดความทุกข์ที่รวบรวมไว้ซึ่งธรรมเครื่องเนิ่นช้า.บทว่า ตณฺหํ ปหนฺตฺวานได้แก่ ตัดได้เด็ดขาดซึ่งตัณหานั้นด้วยอริยมรรค.