ว่าด้วยความไม่ประมาทและความประมาท [อัปปมาทวรรคที่ 2]
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๑-หน้าที่ 217
อัปปมาทวรรคที่ 2
ว่าด้วยความไม่ประมาทและความประมาท
๒. ยศย่อมเจริญโดยยิ่งแก่คนผู้มีความขยัน มีสติ มีการงานสะอาด มีปกติใคร่ครวญแล้วจึงทำ สำรวมแล้ว เลี้ยงชีพโดยธรรม และไม่ประมาท.
๓. ผู้มีปัญญา พึงทำเกาะ (ที่พึ่ง) ที่ห้วงน้ำ ท่วมทับไม่ได้ ด้วยความหมั่น ด้วยความไม่ประมาท ด้วยความระวัง และด้วยความฝึก
๔. พวกชนพาลผู้มีปัญญาทราม ย่อมประกอบ เนืองๆ ซึ่งความประมาท ส่วนผู้มีปัญญาย่อมรักษา ความไม่ประมาทได้เหมือนทรัพย์อันประเสริฐ ท่าน ทั้งหลาย อย่าตามประกอบความประมาท อย่าตาม ประกอบความเชยชิดด้วยความยินดีในกาม เพราะ ว่าผู้ไม่ประมาทแล้ว เพ่งพินิจอยู่ ย่อมบรรลุสุขอัน ไพบูลย์
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ตอน ๑ - หน้าที่ 218
อัปปมาทวรรคที่ 2
ว่าด้วยความไม่ประมาทและความประมาท
๕. เมื่อใดบัณฑิตบรรเทาความประมาทด้วย ความไม่ประมาท เมื่อนั้นบัณฑิตนั้น ขึ้นสู่ปัญญา เพียงดังปราสาท ไม่เศร้าโศก ย่อมพิจารณาเห็น หมู่สัตว์ผู้มีความเศร้าโศก ปราชญ์ย่อมพิจารณาเห็น คนพาลทั้งหลายได้ เหมือนคนผู้ยืนอยู่บนยอดเขา มองเห็นชนผู้ยืนอยู่บนพื้นดินได้ฉะนั้น
๖. ผู้มีปัญญาดี เมื่อชนทั้งหลายประมาทแล้ว ไม่ประมาท เมื่อชนทั้งหลายหลับแล้ว ตื่นอยู่โดย มาก ย่อมละบุคคลผู้มีปัญญาทรามไปเสีย ดุจม้า ตัวมีฝีเท้าเร็ว ละทิ้งม้าตัวหากำลังมิได้ฉะนั้น.
๗. ท้าวมฆวะถึงความเป็นผู้ประเสริฐกว่า เทพยดาทั้งหลาย เพราะความไม่ประมาท บัณฑิต ทั้งหลายย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท ความประ-มาทอันท่านติเตียนทุกเมื่อ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๑ -หน้าที่ 219
ข้อความบางตอนจาก...
อัปปมาทวรรคที่ 2
ว่าด้วยความไม่ประมาทและความประมาท
๘. ภิกษุยินดีแล้วในความไม่ประมาท หรือมี ปกติเห็นภัยในความประมาท ย่อมเผาสังโยชน์ ทั้งละเอียดและหยาบไป ดุจไฟเผาเชื้อมากและน้อย ไปฉะนั้น
๙. ภิกษุยินดีแล้วในความไม่ประมาท มีปกติ เห็นภัยในความประมาท ไม่ควรเพื่ออันเสื่อม (จาก มรรคและผล) ตั้งอยู่แล้วในที่ใกล้แห่งพระนิพพาน ทีเดียว
