การฆ่า มารดา บิดา เป็นอนันตริยกรรม

[เล่มที่ 22] พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม ๓ ภาค ๑ - หน้าที่ 310

ข้อความบางตอนจาก

อรรถกถาพหุธาตุกสูตร

วินิจฉัยอนันตริยกรรม ๕

ใน ๕ อย่างนั้น พึงทราบวินิจฉัยโดย กรรมก่อน ก็ในเรื่องกรรมนี้เมื่อบุคคลเป็นมนุษย์ปลงชีวิต มารดาหรือบิดา ผู้เป็นมนุษย์ซึ่งไม่เปลี่ยนเพศกรรมเป็นอนันตริยกรรม. บุคคลนั้นคิดว่า เราจักห้ามผลของกรรมนั้นจึงสร้างสถูปทองประมาณเท่ามหาเจดีย์ ให้เต็มจักรวาลทั้งสิ้นก็ดี ถวายทานแก่พระสงฆ์ผู้นั่งเต็มจักรวาลทั้งสิ้นก็ดี เที่ยวไปไม่ปล่อยชายสังฆาฏิของพระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าก็ดี เมื่อแตกกาย (ทำลายขันธ์) ย่อมเข้าถึงนรกเท่านั้น.

ส่วนผู้ใด ตนเองเป็นมนุษย์ ปลงชีวิตมารดาบิดาผู้เป็นสัตว์เดรัจฉานหรือตนเองเป็นเดรัจฉาน ปลงชีวิตมารดาบิดาผู้เป็นมนุษย์ หรือเป็นเดรัจฉานเหมือนกัน ปลงชีวิตมารดาบิดาผู้เป็นเดรัจฉาน กรรมของผู้นั้น ยังไม่เป็นอนันตริยกรรม แต่เป็นกรรมหนัก ตั้งอยู่ใกล้ชิดอนันตริยกรรม. แต่ปัญหานี้ท่านกล่าวเนื่องด้วยสัตว์ผู้มีกำเนิดเป็นมนุษย์.

ในปัญหานั้นควรกล่าว เอฬกจตุกกะ สังคามจตุกกะ และ โจรจตุกกะ อธิบายว่า มนุษย์ฆ่ามารดาบิดาที่เป็นมนุษย์ซึ่งอยู่ในที่ที่แพะอยู่ แม้ด้วยความมุ่งหมายว่า เราจะฆ่าแพะ ย่อมต้องอนันตริยกรรม. แต่ฆ่าแพะด้วยความมุ่งหมายว่าเป็นแพะ หรือด้วยความมุ่งหมายว่าเป็นมารดาบิดาย่อมไม่ต้องอนันตริยกรรม. ฆ่ามารดาบิดาด้วยความมุ่งหมายว่า เป็นมารดาบิดา ย่อมต้องอนันตริยกรรมแน่. ใน ๒ จตุกกะ แม้ที่เหลือก็มีนัยดังกล่าวนี้ นั่นแหละ. พึงทราบจตุกกะ เหล่านี้ แม้ในพระอรหันต์เหมือนในมารดาบิดา