วิบากทางมโนทวาร
ขออนุญาตเรียนถามท่านวิทยากรครับว่า จิตและเจตสิกที่รู้อารมณ์ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นวิบากจิตและเจตสิกที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์นั้น ส่วนทางใจหรือมโนทวารนั้น มีลักษณะของวิบากหรือไม่อย่างไรครับ
ขอบพระคุณและอนุโมทนาครับ
วิบากจิตทางใจ มีในขณะที่จิต กระทำกิจ ตทาลัมพนกิจ คือ จิต ๑๑ ดวง ได้แก่ สันตีรณจิต ๓ มหาวิบาก ๘ ในบางขณะที่ วิถีจิตทางมโทวารเกิดขึ้น รูปยังไม่ดับไป จิตเหล่านี้ เกิดขึ้นรับอารมณ์ต่อจากชวนะ คือ กระทำกิจตาทลัมพนะ ขณะนั้น ชื่อว่า วิบากจิตทางใจ ทางมโนทวาร ครับ
อย่างนี้จะพูดว่า มโนวิญญาณบางดวงเกิดขึ้น เพื่อรับผลของกรรมเก่า อย่างเช่น พวกปัญจวิญญาณ ได้หรือไม่ครับ
เรียนความเห็นที่ ๒
กล่าวได้ครับ หมายถึงวิบากจิต
เรียนความเห็นที่ ๓
มหาวิบาก ๘ เป็นผลของมหากุศล ๘ ครับ
นมตฺถุ เม ปริญฺญาน ขอนอบน้อมปริญญาธรรม
สวัสดี ครับ
ขอถามว่า วิบากทางมโนทวาร มีเพียง ตทาลัมพนะ เท่านั้นหรือ น่าจะมีอีกหรือเปล่า ครับ
เรียนความเห็นที่ ๕
วิถีจิตทางมโนทวาร ส่วนใหญ่จะเป็นอกุศลจิต กุศลจิต และกิริยาจิตวิบากจิตมีน้อยมาก และนอกจากนั้น ก็ยังมี วิถีวิมุติหรือทวารวิมุติวิถีครับสำหรับกามาวจรจิต นอกจาก ตทาลัมพนะแล้วยังไม่เห็นจิตอื่น ส่วนโลกุตตรจิต วิบากก็คือผลจิตของพระอริยเจ้า ครับ
เรียนถามเพิ่มเติมอีกว่า กุศล หรืออกุศล ที่เกิดที่ชวนจิตทางมโนทวาร ในตทาลัมพนะวาระ จะเป็นเหตุส่งผลกรรม หรือสะสม ในจิตในอนาคตหรือไม่อย่างไร ในเมื่อตทาลัมพนะ เป็นวิบากจิต ซึ่งเป็นผลของกรรมดับไปแล้ว
ขอขอบคุณค่ะ
