อุปมาเหมือนต้นยางที่มีดกรีดเมื่อนั้นยางก็ไหลออก

ข้อความบางตอนจาการสนทนาธรรมโดยท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

แจ๊ก อย่างอานิสงค์ของการบริจาคทาน ก็ทำให้เขามั่งคั่งร่ำรวยมีทรัพย์สินเงินทองมากมาย แต่มีนิสัยที่มีความตระหนี่ มีมานะ อย่างเวลาไปขอบริจาคก็ให้สัก 10 บาท ซึ่งคนธรรมดาอย่างเราๆ อาจจะให้มากกว่าก็ได้ อันนี้ก็แล้วแต่เหตุปัจจัยเหมือนกันใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ ถ้าเป็นในครั้งอดีตกาล ในสมัยพระผู้มีพระภาค ยังไม่ปรินิพพานตัวอย่างของผู้ที่จะเป็นพระอริยบุคคล จะเห็นได้ว่าก่อนที่จะได้ฟังพระธรรม อกุศลช่างมีกำลังที่จะแสดงออกมาทางกายทางวาจาต่างๆ กัน แสดงให้เห็นว่าถ้าโลกุตตรปัญญายังไม่เกิด ยังไม่มีทางที่จะดับอกุศลใดๆ ได้เลย ทางกาย ทางวาจาที่แสดงออกก็ยังต้องเป็นไปตามกำลังของอกุศลนั้นๆ แสดงให้เห็นว่า โลภะซึ่งเป็นความพอใจ ซึ่งเป็นอกุศลประเภทหนึ่ง เป็นสี่งที่มีกำลังมากแค่ไหน ท่านอุปมาว่าเหมือนกับต้นยางซึ่งชุ่มด้วยยาง เมื่อใดที่เอามีดกรีดลงไป เมื่อนั้นยางก็ย่อมไหลออก

เพราะฉะนั้น เมื่อทางตาได้ประสบกับอารมณ์ ซึ่งเป็นที่พอใจ ไม่มีใครสามารถจะยับยั้งได้เลยที่จะให้เกิดความพอใจ เหมือนกับโลภะซึ่งสะสมมาเต็ม เพราะฉะนั้น เมื่อได้อารมณ์ที่พอใจ ก็คือ มีดที่กรีด ให้ความพอใจหลั่งไหลออกมาอย่างชุ่มโชก ไม่สามารถที่จะระงับได้เลย

นี่ก็เป็นชีวิตประจำวันของทุกท่านนะคะ ว่าท่านชอบสี่งใด ลองคิดถึงทางตาที่เห็น ถ้าจะเป็นเสื้อผ้าสวยๆ ความอยากได้มากแค่ไหน ลองพิจารณาดูนะคะ ในขณะที่ยังไม่ได้แล้วอยาก ทางหูอยากจะฟังเพลงเพราะๆ ทางจมูกอยากจะได้กลี่นหอมๆ ทางลี้นที่เป็นอาหารรสอร่อย ถ้ากลับไปบ้าน ทุกคนจะพบว่า มีอาหารที่ถูกปาก ที่แสวงหา แต่ก่อนที่จะแสวงหา พอโลภะเกิดยับยั้งได้ไหม ลองคิดถึงในขณะนั้นที่โลภะกำลังเกิด แล้วลองดูสิว่ายับยั้งได้ไหม ไม่ได้

เพราะฉะนั้น ก็จะเห็นได้นะคะ เมื่อได้ฟังพระธรรม แล้วโลกุตตรปัญญาเกิด จึงสามารถที่จะดับกิเลสได้ แต่ว่าก่อนนั้นทุกคนเต็มไปด้วย อกุศล นานาประการ