ระลึกทีไรเป็นคนทุกที

ข้อความบางตอนจาการสนทนาธรรมโดยท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์..

ผู้ฟัง ไม่ทัน ระลึกทีไรเป็นคนทุกที

ท่านอาจารย์ ไม่ได้ให้ทันค่ะ ไม่ได้ให้ทันอะไรเลย คำว่าไม่ทันก็ที้งไปได้อีกเหมือนกัน คือไม่จำเป็นต้องทันอะไรทั้งสี้น เพราะว่าเป็นการอบรมเจริญความรู้ ไม่ใช่ไปทันแต่ละ ขณะที่กำลังเห็น เรื่มรู้ไหมคะว่า เป็นสี่งที่เพียงปรากฏให้คิด

ผู้ฟัง ดูก็เป็นคนทุกที

ท่านอาจารย์ ขณะนั้นสติไม่เกิด ถ้าสติปัฏฐานเกิด คือรู้ว่าสื่งนี้กำลังปรากฏ ก่อนที่จะคิดถึงรูปร่างสัณฐาน ก่อนที่จะรู้ว่าแป็นคนนี้ เพียงเห็น มีไหม

ผู้ฟัง เห็นทีไร ก็เป็นคนไปแล้วทุกที

ท่านอาจารย์ เป็นคนไปแล้วทุกที ก็จะต้องอบรมเจริญสติปัฏฐาน นี่คือเหตุที่จะต้องเจริญสติปัฏฐาน จากความเข้าใจ เพราะฉะนั้นที่ถามว่าจะโยนิโสมนสิการอย่างไรเห็นไหมคะ ไม่ใช่เริ่องจะโยนิโสมนสิการ แต่เป็นเรื่องที่จะต้องเข้าใจอย่างนี้ค่ะ ว่าเพราะเห็นแล้วก็รู้ทันทีว่าเป็นอะไร นั่นก็แสดงว่าขณะนั้น สติไม่ได้เกิดที่จะระลึกทางตา เพราะฉะนั้น ที่ระลึกทางตานี้เรี่มอย่างไร เห็นไหมคะ ต้องมีการเรี่มมีการปรารภ เรื่อยๆ บ่อยๆ

ผู้ฟัง แล้วเรี่มอย่างไรเล่าคะ

ท่านอาจารย์ ทางตามีสี่งที่ปรากฏให้เห็น โดยยังไม่รู้ว่าเป็นคน มีไหมคะ

ผู้ฟัง ไม่มี

ท่านอาจารย์ ไม่มีนะคะ ทุกทีเป็นคนหมดนะคะ มีท่านผู้ฟัง ขอให้มองไปที่ท่านผู้ฟังนะคะ แล้วก็หันกลับมาค่ะ มีท่านผู้ฟังท่านหนึ่ง ขอประทานโทษที่จะต้องยกตัวอย่างเป็นบุคคลนะคะ ท่านใส่เสื้อดอก เมื่อกี้มองแล้ว ท่านใส่เสื้อดอกสีอะไรดอกอะไร รูปร่างของดอกที่เป็นลายเสื้อเป็นอย่างไร

ผู้ฟัง ไม่รู้

ท่านอาจารย์ แต่เมื่อกี้เห็นใช่ไหมคะ เพราะฉะนั้น ถ้ามีคนถามก็จะระลึกคือมอง แล้วก็นึกตาม ใบอนุโมทนาบัตร ของมูลนิธิ มีอยู่ใบหนึ่ง ซึ่งเป็นรูปของใบโพธิพระอานนท์ ซึ่งมีคำเขียนข้างบนว่า เอว เม สุตตัง ซึ่งข้างใต้ภาพต้นโพธิ มีรูปอุบาสิกานุ่งขาวท่านหนึ่ง ทีกำลังประนมมือ แต่ไม่ทราบว่าจะมีใครเห็นบ้างนะคะเพราะว่า เวลาท่านรับใบอนุโมทนาบัตรนั้นไป ท่านเห็นค่ะ จักขุวิญญาณเกิดแล้ว สี่งที่ปรากฏทางตาก็มี แต่ไม่รู้หรอกว่า ข้างใต้ต้นโพธิ พระอานนท์นั้น ก็มีรูปอุบาสกที่ประนมมือ นี่แสดงให้เห็นว่า เห็นมี แต่ถ้าไม่มีการนึกคิด จะไม่รู้ว่าสี่งที่เห็นนั่นเป็นอะไร เรี่มจากลายเสื้อ ดอกเสื้อก็ได้ หรือว่าเรีมจากห้องนี้มีอะไรบ้าง ไม่สามารถที่จะตอบได้ทุกอย่าง เพราะว่าบางอย่างไม่ได้คิดถึง เพราะฉะนั้นก็ไม่ทั่ว

เพราะฉะนั้น ก่อนที่จะไปคิดถึง โยนิโสมนสิการ หรือจะไปทำอะไร ให้ทราบว่าไม่ใช่เรื่องตัวตน จะไปโยนิโสฯหรือจะไปทำ แต่เป็นเรื่องอบรมความรู้ ความเข้าใจในลักษณะของสภาพธรรม ในลักษณะของสติปัฏฐาน จนกระทั่งเข้าใจจริงๆ แล้วก็รู้ได้ว่าขณะใด สติปัฏฐานเกิดทางทวารไหน หรือว่าระลึกรู้อารมณ์ทางใด