ลักษณะของผู้มีสติสัมปชัญญะ

ข้อความบางตอนจากการบรรยายธรรมโดยท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์

เพราะแม้แต่เพียงโสตทวารๆ เดียว ถ้าขณะใดที่สติสัมปชัญญะเกิด ยังรู้ได้ว่าไม่ใช่เสียงเดียวเลย เสียงหนึ่งเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป แล้วก็มีเสียงอื่นเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ซึ่งถ้าหลงลืมสติ จะผ่านไปโดยการไม่ระลึกรู้ลักษณะของเสียงแต่ละเสียง ว่าเสียงหนึ่งเกิดปรากฏแล้วดับ แล้วเสียงอื่นเกิดปรากฏแล้วดับ เพราะฉะนั้นทวารอื่นก็โดยนัยเดียวกัน ซึ่งจะต้องเกิดดับทีละทวาร เสียงอะไร กี่เสียง นี่แหละคือ ลักษณะของผู้มีสติสัมปชัญญะ ไม่หลงลืมเวลาที่สภาพธรรมใดปรากฏ สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้น

เพราะฉะนั้น จึงปรากฏว่าสภาพธรรม แต่ละอย่างสั้นมากเกิดปรากฏแล้วก็หมดไป โดยรวดเร็วจริงๆ แต่ถ้าหลงลืมสติ คือสติสัมปชัญญะไม่เกิด จะบอกไม่ได้เลยว่า กี่เสียงแล้วที่ปรากฏทางโสตทวาร ทีละเสียง ทีละเสียง ถ้าไม่รู้ใน อัตถบัญญัติ จะบอกได้ไหมว่า เมื่อกี้คือ เสียงเด็กเดินผ่านไป เสียงเดินเสียงวี่งบอกได้ไหม