ยึดถือขันธ์ ๕ คือ สักกายทิฏฐิ

ข้อความบางตอนจากการบรรยายธรรมโดยท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์

"สักกายทิฏฐิ" การยึดถือขันธ์ ๕ ว่าเป็นตัวตน กำลังเห็นในขณะนี้ ขันธ์ ๕ คือ

จักขุปสาท เป็น รูปขันธ์

รูปารมณ์ สิ่งที่กำลังปรากฏทางตา เป็น รูปขันธ์

จักขุวิญญาณจิต เป็น วิญญาณขันธ์

ความรู้สึกในขณะที่เห็น เป็น เวทนาขันธ์

ความจำในสิ่งที่ปรากฏทางตา เป็น สัญญาขันธ์

เจตสิกอื่นๆ ซึ่งเกิดพร้อมกับจิต แต่ละประเภท เป็น สังขารขันธ์

เพราะฉะนั้น ขันธ์ ๕ คือขณะที่เกิดมาในภูมิที่ มีรูป ก็ต้องมีเวทนา มีสัญญา มีสังขาร มีวิญญาณ ครบทั้ง ๕ ขันธ์ ความไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมแต่ละขันธ์ ตามความเป็นจริง คือไม่รู้ว่า รูปขันธ์เป็นเพียงรูป เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ฉันใด เวทนา ความรู้สึกแต่ละขณะ ตามเหตุตามปัจจัย แล้วก็ดับไปพร้อมกับจิต แม้สัญญาเจตสิก หรือว่า เจตสิกอื่นๆ ซึ่งเป็นสังขารขันธ์ ก็เกิดพร้อมจิต เพราะฉะนั้น นามขันธ์ ๔ เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน

นี่คือขันธ์จริงๆ แต่เพราะว่าไม่รู้ความจริงของขันธ์ทั้งหลาย เพราะฉะนั้น ก็ยึดถือ ขันธ์ทั้ง ๕ ว่า เป็นสัตว์ บุคคล ตัวตน รวมกันเป็นเรา นี่คือ "สักกายทิฏฐิ" ทุกขณะ ที่ปัญญาไม่รู้แจ้ง ในสภาพธรรม ที่กำลังปรากฏ