บทสัมภาษณ์ อ.สุจินต์ กับ นสพ. แนวหน้าพระพุทธศาสนา [ตอนจบ]

ถาม.....อยากให้ท่านอาจารย์แนะนำคนที่เพิ่งเริ่มมาสนใจศาสนา

อ.สุจินต์....ฟังแล้วก็ไตร่ตรองจนกระทั่งเป็นความเห็นถูกของตัวเอง ไม่ว่าจะฟังสิ่งใดก็ตามค่ะ จะรู้ว่าสิ่งนั้นถูกหรือผิดจากสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฎ เป็นเครื่องทดสอบว่า คำพูดนั้นตรงกับความเป็นจริงของสิ่งที่มีจริงหรือเปล่า ไม่ได้เป็นผู้ที่ฟังแล้วก็เชื่อ แต่ต้องไตร่ตรอง แล้วต้องเริ่มตามลำดับคือต้องตรงกับคำที่ใช้ เช่น คำว่าศึกษาหมายความว่าอะไร ไม่ใช่หมายความว่าเพียงฟังและอ่านโดยไม่ได้ไตร่ตรองโดยไม่พิจารณา

เพราะฉะนั้นไตร่ตรองเพื่ออะไร เพื่อเข้าใจในสิ่งที่ได้ฟัง หรือว่าในสิ่งที่ได้อ่านค่ะ

เข้าใจมี 2 อย่าง เข้าใจถูกกับเข้าใจผิด จะรู้ได้อย่างไรว่าเข้าใจถูกหรือผิด มีสภาพธรรม

ที่กำลังปรากฏให้รู้ คำที่ได้ยินได้ฟังที่ทำให้เข้าใจสิ่งที่มีจริงๆ ซึ่งเป็นธรรมหรือเปล่า

เพราะว่าทุกอย่างที่มีจริง เช่น ธรรมถ้าไม่มีจริง พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าจะไปตรัสรู้

อะไรที่ไม่มี แต่สิ่งนี้มี แต่บางบุคคลไม่สามารถที่จะรู้ได้ นอกจากผู้ที่ได้บำเพ็ญบารมี

สามารถที่จะตรัสรู้ความจริงที่ยากและลึกซึ้ง ซึ่งกำลังเกิดและดับในขณะนี้ตามเหตุตาม

ปัจจัย เพราะฉะนั้นก็ต้องเป็นผู้ละเอียดและเป็นผู้ที่รู้ว่าไม่ใช่ฟังแล้วก็เชื่อ แต่ว่าต้อง

พิจารณาสิ่งที่ได้ฟัง อย่างพูดถึงสิ่งที่มีจริง ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง เราจะปฏิเสธไหม เพราะ

ฉะนั้นแค่รู้ว่าสิ่งที่มีจริงนี่แหละเป็นธรรม เพราะว่าเราต้องมีคำสำหรับเรียกสิ่งที่มีจริง

เพราะสิ่งที่มีจริง มีหลายอย่างเพราะฉะนั้นสิ่งที่มีจริงแต่ละอย่างๆ ก็เป็นธรรมแต่ละหนึ่งๆ

ซึ่งมีลักษณะเฉพาะของธรรมทั้งนั้น ใครจะไปเปลี่ยนแปลงไปแก้ไขอะไรไม่ได้เลย

อย่างเกิดเห็นจะไม่ให้เป็นเห็นก็ไม่ได้ใช่ไหมคะ เห็นแล้วเกิดซึ่งก็เป็นเห็นแล้ว เพราะ

ฉะนั้นก็รู้ตามความเป็นจริงว่าใครไปทำให้เห็นเกิดขึ้นหรือเห็นเกิดขึ้นเพราะมีเหตุปัจจัย

อย่างคนตาบอดไม่มีทางที่จะรู้ในสิ่งที่กำลังปรากฎในขณะนี้ ตามาจากไหน ใครไปทำ

ให้มีขึ้นได้ ก็เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย คือสามารถที่จะเข้าใจสิ่งที่มีจนกระทั่งถึง

เหตุปัจจัยที่ทำให้สิ่งนั้นเกิดขึ้น เพราะฉะนั้นการศึกษาธรรม ก็เหมือนศึกษาทุกเรื่องค่ะ

เพื่อเข้าใจว่าไม่ว่าเราเรียนอะไรก็เพื่อเข้าใจ จะทำอาหารก็ต้องรู้วิธีที่ถูกต้อง จะใช้ไฟ-

แรงแค่ไหน จะก่อสร้างหรือว่าจะร้องเพลงก็ต้องรู้ว่าจังหวะอะไร ทุกอย่างต้องเป็นความ

ถูกต้อง เพราะฉะนั้นการศึกษาทั้งหมด เพื่อให้เกิดความเข้าใจในสิ่งที่ศึกษา ฉันใด

ศึกษาธรรมก็ต้องรู้ว่าธรรมคืออะไร แล้วศึกษาธรรมไม่ใช่ศึกษาเล่นๆ ปล่อยๆ ไป เข้าใจ

บ้าง ไม่เข้าใจบ้างอย่างนั้นไม่ชื่อว่าศึกษาแต่ทุกครั้งที่ศึกษา เพื่อเข้าใจจริงๆ ซึ่งธรรม

เป็นสิ่งที่ละเอียดลึกซึ้งมากใช่ไหมคะ การศึกษาจึงต้องเป็นผู้ที่ละเอียดรอบคอบที่จะ

เข้าใจให้ถูกต้องในสิ่งที่ได้ยินได้ฟังซึ่งทั้งหมดก็จารึกไว้ในพระไตรปิฎกและมีอรรถกถา

ประกอบการอธิบายความหมายในพระไตรปิฎก สำหรับคนรุ่นหลังคือคนที่ห่างไกลจาก

การที่จะได้ฟังพระธรรมจากพระโอษฐ์ ได้มีความเห็นที่ถูกต้อง ไม่คลาดเคลื่อนจึงจะ

ได้ชื่อว่าศึกษาธรรม แล้วถ้าไม่ศึกษาธรรมนะคะ ไม่มีทางที่จะเข้าใจ เพราะว่าไม่ใช่พระ-

อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าที่จะตรัสรู้เอง ถ้าคิดเอาเองก็ผิดทุกที

ถาม....ค่ะทางหนังสือพิมพ์คนค้นธรรมต้องขอขอบพระคุณท่านอาจารย์สุจินต์เป็นอย่าง

มากค่ะ ที่ท่านอาจารย์ได้กรุณาสละเวลาอันมีค่าให้กับเรา ในบางครั้งสิ่งที่ท่านอาจารย์

พูดมาดิฉันไม่ทันคิดว่าสิ่งนั้นเป็นอกุศล กลับเข้าใจผิดคิดว่าเป็นกุศล แต่ด้วยความ

ละเอียดของจิตท่านอาจารย์ ท่านอาจารย์ได้เมตตาและอธิบายให้ฟัง ทำให้จิตของผู้ที่

ฟังเริ่มละเอียดขึ้นตามลำดับ กราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูงค่ะ