พ่อขา...เมื่อไหร่จะถึง?

เวลาที่ผมขับรถพาครอบครัวไปเที่ยวที่ไหนไกลๆ ลูกสาวคนเล็กมักถามบ่อยๆ และบ่อยยิ่งขึ้นเมื่อเห็นว่ายังไม่ถึงสักที โธ่...ลูกเอ๋ย นี่ถ้าลูกรู้ว่า หนทางที่พ่อจะเดินไปสู่จุดหมาย ไกลกว่านี้มากนัก รวมถึงลูกและคนอื่นๆ ด้วย ลูกจะรู้สึกอย่างไร?

มีคนถามท่านอาจารย์อยู่บ่อยครั้งว่า เมื่อไหร่จะรู้ เมื่อไหร่จะเห็น เมื่อไหร่จะชัด เมื่อไหร่จะแจ้ง สักที นี่นานแล้วนะ บ้างก็ว่าหลายปีแล้ว หลายเดือนแล้ว หลายวัน หลายชั่วโมงแล้ว ตกลงว่า คำถามเช่นนี้ไม่ได้มีแต่เฉพาะลูกของพ่อเท่านั้น

สมัยพ่อยังเด็กพ่อชอบปลูกต้นไม้ ดอกไม้ ผักต่างๆ พ่อยังจำความรู้สึกในขณะที่มือของพ่อกำลังกำจอบ เพื่อจะถางหญ้าในบริเวณที่จะปลูกผัก ได้ดี หญ้าแปลงใหญ่ ทั้งรกและหนา เมื่อพ่อตั้งเป้าหมายได้แล้ว ก็ก้มหน้าก้มตาถากไปเรื่อย ไม่กำหนดว่าจะเสร็จเมื่อใด รู้แต่ว่าจะตั้งใจทำจนเสร็จแน่นอน เหนื่อยก็พักดื่มน้ำแล้วถางต่อ เมื่อถางไปเรื่อยๆ ก็จะสังเกตว่าหญ้าด้านหน้าลดลงไปมาก หันกลับไปมองด้านหลังก็พบกับความโล่งเตียนกว้างขวางใกล้สำเร็จ ความรู้สึกในขณะนั้นมีแต่ความชื่นใจ ภูมิใจ พ่อไม่ได้ถามคุณปู่ของลูกเลยว่า เมื่อไหร่จะเสร็จเสียที โธ่...ก็พ่อถางของพ่อเอง พ่อย่อมรู้เองเห็นเอง ว่าถางได้พื้นที่มากน้อยเท่าไหร่แล้วจริงไหม? และในขณะที่ถางหญ้าอยู่พ่อย่อมรู้ได้เองว่า มีความสุข ทุกข์ สงบ แช่มชื่นอย่างไร ได้พื้นที่เพิ่มขึ้นมากหรือน้อย ก็อยู่ที่ความขยันไม่ย่อท้อ

ปัจจุบันพ่อเลิกถางหญ้าแล้วลูก พ่อเปลี่ยนมาถากอวิชชาอยู่จ้ะ พ่อไม่รีบหรอก ไม่ตั้งเป้าว่าจะได้วันละเท่าใด รู้แต่ว่าพ่อจะก้มหน้าก้มตาถากถางมันไปเรื่อยๆ วันหนึ่งพ่ออาจหันหลังกลับไปดู คงรู้ได้ด้วยตนเองอีกนั่นแหละ ว่าถากถางไปได้กี่มากน้อย เท่าไหร่ก็เท่านั้น จริงไหมลูก?