ตั้งตนไว้ชอบ [มังคลัตถทีปนีแปล]

ขอเชิญอ่านคำอธิบายจากมังคลัตถทีปนีดังนี้

มังคลัตถทีปนีแปล เล่ม ๑ - หน้าที่ ๑๗๓

กถาว่าด้วยการตั้งตนไว้ชอบ

[๑๐๖] จิต ชื่อว่า ตน อีกนัยหนึ่ง อัตภาพทั้งหมด ชื่อว่า ตน. จริงอยู่ จิตและอัตภาพทั้ง ๒ นั้น เรียกว่า ตน เพราะอรรถว่าไป ได้แก่ แล่นไปสู่ภพน้อยภพใหญ่ ถึง คือประสบทุกข์ในสงสารต่างโดยชาติและชราเป็นต้นติดต่อกัน. อตฺต ธาตุ เป็นไปในความไปโดยความติดต่อ ความไปไม่ขาดระยะ ชื่อว่าความไปโดยความติดต่อ.

อนึ่ง ด้วยสามารถความอื่น จิตและอัตภาพทั้ง ๒ นั้น เรียกว่าตน เพราะอรรถว่า มานะว่า เรา ตั้งลงแล้วในอัตภาพนี้ และเพราะอรรถว่า กิน ได้แก่ เสวยสุขและทุกข์.

จะกล่าวชื่อความตั้งตนไว้ชอบ. บุคคลบางคนในโลกนี้ ยังตนผู้ทุศีลให้ตั้งอยู่ในศีล ยังตนผู้ไม่มีศรัทธาให้ตั้งอยู่ในความถึงพร้อมด้วยศรัทธา ยังตนผู้ตระหนี่ให้ตั้งอยู่ในความถึงพร้อมด้วยการบริจาค นี้เรียกว่า การตั้งตนไว้ชอบ