สัญญาของท่านพระอานนท์
(ต้นโพธิ์พระอานนท์ ณ บริเวณพระเชตวันมหาวิหาร)
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
ถอดเสียงจาก ชุดปกิณณกธรรม แผ่นที่ ๑๒ ครั้งที่ ๗๑๙
สนทนาธรรมที่มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา พ.ศ. ๒๕๔๖
โดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
"สัญญาของท่านพระอานนท์"
ท่านผู้ถาม สัญญาของท่านพระอานนท์น่ะครับท่านอาจารย์ ที่ว่าท่านทรงจำไว้ได้ ก็ทรงจำชื่อและเรื่องราวของธรรมไว้ได้ แล้วก็ท่านก็มีความเข้าใจในธรรม จึงเป็นโสดาบัน จากการที่ท่านจะมาสังคายนาครั้งแรก ในปฐมสังคายนา ที่ท่านก็จำธรรม พยัญชนะหรืออรรถของธรรมไว้ แล้วท่านก็มาจำได้
ท่านอาจารย์ เพราะว่าจริงๆ แล้ว ถ้าพูดถึงสัญญาของท่านพระอานนท์ จะเทียบกับใครในบรรดาสาวกทั้งหลาย เพราะเหตุว่า จำ ของสาวก หรือผู้ฟังในยุคนี้ สมัยนี้ ก็จะเห็นความห่างไกลกันมากเลย สมัยนี้จำชื่อ จำคำ แต่ว่าไม่ได้จำลักษณะด้วยความเข้าใจระดับที่ประจักษ์แจ้งความจริงของสภาพธรรมนั้นแล้ว เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้นะคะว่า ความจำของเรา เราจะจำระดับไหนจำเรื่องราว จำชื่อ ตอบได้ว่า จิตมี ๘๙ ประเภท นี่จำแล้วใช่ไหมคะ แต่ ๘๙ ประเภทคืออะไร แล้วลักษณะของแต่ละประเภทต่างกันอย่างไร แล้วก็มีเจตสิกเกิดร่วมด้วยเท่าไร นี่ก็แสดงให้เห็นความวิจิตรของสัญญาของแต่ละบุคคลว่า ถ้าไม่ใช่พระอริยสาวกในครั้งกระโน้นที่ทรงจำไว้อย่างเลิศนี่ ความจำจะต้องต่างจากบุคคลอื่นแน่นอน
ท่านผู้ถาม สัญญาของท่านพระอานนท์นี่ คงเหนือกว่ามหาสาวกทั้งหลาย
ท่านอาจารย์ เอตทัคคะในทางความทรงจำด้วย