เมื่อไม่ได้ก็ไม่พึงสะดุ้ง

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

[เล่มที่ 66] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย มหานิทเทส เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้าที่ 321

[๗๔๒] ภิกษุได้แล้วซึ่งข้าวก็ดี น้ำก็ดี ของควรเคี้ยวก็ดี ผ้าก็ดี ไม่ควรทำการสั่งสม เมื่อไม่ได้ข้าวเป็นต้นนั้น ก็ไม่พึงสะดุ้ง.

บุคคลได้แล้วซึ่งข้าวรวมทั้งปัจจัยต่างๆ มีปัจจัย 4 เป็นต้น การได้ของภิกษุหรือบุคคล นั้นได้มาโดยธรรมคือได้มาเพราะการไม่ประจบ เพราะการเยินยอ เพราะการทำให้รักจึง ได้ลาภ การพูดเลียบเคียงเพื่อได้ลาภ ภิกษุหรือบุคคนั้นไม่ทำอย่างนั้น ชื่อว่าได้ปัจจัย 4 มาโดยธรรม

ไม่ควรทำการสั่งสม หมายถึงเพศบรรพชิต เป็นผู้ขัดเกลากิเลสอย่างยิ่ง ไม่ทำการสะสมปัจจัย มีข้าว อาหาร เป็นต้นด้วยอำนาจกิเลส แต่ เมื่อไม่ได้ข้าวเป็นต้นนั้น ก็ไม่พึงสะดุ้ง.

เมื่อไม่ได้ข้าว เป็นต้นนั้น ก็ไม่พึงสะดุ้ง คือ เมื่อภิกษุหรือบุคคลเมื่อไม่ได้ปัจจัย 4 มี ข้าว น้ำ รวมทั้งลาภ สักการะ ชื่อเสียง ก็ไม่หวาดสะดุ้งคือไม่หวั่นไหวด้วยอำนาจกิเลส ไม่ทุกข์โทมนัส เสียใจ ไม่หวาดกลัวในเมื่อไม่ได้สิ่งนั้น แต่พึงละความกลัว ความสะดุ้ง ความทุกข์โทมนัส เสียใจนั้น

การจะละความสะดุ้ง ความกลัวเมื่อไม่ได้สิ่งใดได้ก็ด้วยปัญญาพิจารณาตามความเป็นจริง ไม่ว่าจะเป็นการมั่นคงในเรื่องกรรมและผลของกรรม ใครจะได้หรือไม่ได้อะไรก็เพราะกรรมของบุคคลนั้นทำมาหรือไมได้ทำมา มั่นคงในเรื่องของสภาพธรรมว่าเป็นเพียงธรรมเท่านั้น เพราะฉะนั้นปัญญาเท่านั้นที่จะละความสะดุ้ง ความตื่นเต้น ตกใจโทมนัสเพราะไม่ได้สิ่งใดสิ่งหนึ่งครับ

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านครับ

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เพราะยังมีกิเลส เป็นเหตุ จึงเกิดความสะดุ้ง ซึ่งก็ไม่พ้นไปจากอกุศลจิตและอกุศลเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เป็นเครื่องเตือนทุกแง่มุมของชีวิต ทั้งผู้ที่เป็นบรรพชิตและคฤหัสถ์ เนื่องจากว่ายังมีกิเลสอยู่กิเลสก็ย่อมเกิดขึ้นเป็นไปในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะได้ลาภ ได้สิ่งที่น่าพอใจ หรือ ไม่ได้ลาภ ไม่ได้สิ่งที่น่าพอใจ ก็เป็นที่ตั้งให้จิตสะดุ้งได้ทั้งนั้น กล่าวคือ เป็นอกุศลแต่ในทางตรงกันข้าม ไม่ว่าจะได้ลาภ ได้สิ่งที่น่าพอใจ หรือ ไม่ได้ลาภ ไม่ได้สิ่งที่น่าพอใจ ก็สามารถมีปัญญาเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังมีจริงในขณะนั้นตามความเป็นจริงได้

ซึ่งจะต้องอาศัยการสะสมปัญญาจากการฟังพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เพราะหนทางนี้ เป็นหนทางที่จะเป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของปัญญาและจะสามารถดับกิเลส เป็นผู้ไม่มีความสะดุ้งด้วยอำนาจของอกุศลธรรมได้ในที่สุด ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณหมอ, คุณผเดิม และ ทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาทุกท่านครับ

ในพระไตรปิฏกก็มีแสดงไว้ แม้จะอยู่บนสวรรค์ มีวิมานแสนสวย มีอาหารทิพย์ ไม่ต้องเจ็บป่วย ไม่ต้องแก่ แต่เทพบุตรมีความทุกข์เพราะรู้ตัวว่าจุติจากชาตินี้ไป แล้วต้องไปเกิดในอบายภูมิ ก็หวาดกลัว มีจิตสะดุ้งอยู่เป็นนิตย์ ภายหลังได้ไปฟังธรรมจากพระ-พุทธเจ้า ก็ได้บรรลุเป็นพระโสดาบัน ไม่ต้องเกิดในอบายภูมิอีกค่ะ

มีชีวิตอยู่ด้วยปัญญา...จึงประเสริฐที่สุดค่ะ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก เล่ม ๙ ภาค ๓ - หน้าที่ 605

อนึ่งผู้มีปัญญาเท่านั้นเป็นผู้มีความอดกลั้นต่อความเสียหายของผู้อื่นเป็นต้น. ผู้มีปัญญาทรามไม่เป็นผู้อดกลั้น. ความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้แก่ผู้ปราศ จากปัญญา ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ของความอดทน. แต่ความเสียหาย เหล่านั้นของผู้มีปัญญาย่อมเป็นไป เพื่อความมั่นคงแห่งขันตินั้นด้วยเพิ่มพูน ความสมบูรณ์แห่งขันติ.

ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่...

มีชีวิตประเสริฐอยู่ด้วยปัญญา [วิตตสูตร]

ปัญญา ด้วยอรรถว่า ย่อมรู้ทั่ว

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านค่ะ...