ผู้มีความปรารถนาน้อย อัปปิจฉกถา

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย ความเป็นผู้ปรารถนาน้อย เป็นสภาพธรรมฝ่ายดี เป็นกุศลธรรม จะเป็นอกุศลธรรม

ได้เลย ดังนั้นความเป้นผ็ปรารถนาน้อย

ความมักน้อย ภาษาบาลี คือ อัปปิจโฉ ในอรรถกถาอังคุตตรนิกายอธิบายไว้ว่า

ผู้ไม่มีความปรารถนา คือ ไม่มีความโลภ (โลภะ) ซึ่งความไม่มีความโลภก็ย่อมีวัตถุที่จะ

ไม่โลภ มีปัจจัยต่างๆ คือไม่โลภในปัจจัยต่างๆ หรือ คุณธรรมต่างๆ คือไม่โลภคือไม่

แสดงตนว่ามีคุณธรรมต่างๆ ซึ่งขณะนั้นไม่มีความต้องการให้คนอื่นรู้ว่ามีคุณธรรมอะไร

บ้าง จึงชื่อว่าความเป้นผู้ปรารถนาน้อย แต่ขณะนั้นไม่มีโลภะครับ ไม่เป็นอกุศล ซึ่ง

ในเรื่องของความปรารถนา มี 4 ประการดังนี้

1.ผู้ปรารถนาลามก

2.ผู้ปรารถนายิ่งๆ ขึ้น

3.ผู้ปรารถนาน้อยหรือมักน้อย

4.ผู้มักมาก

ผู้ปรารถนาลามกคือผู้ที่พยายามในสิ่งที่ตัวเองไม่มีคุณธรรมนั้น เข่นเป็นผู้ไม่สำรวม

ก็แสดงอาการว่าเป็นผุ้สำรวม เพื่อให้คนอื่นยกย่องหรือสรรเสริญเพื่อลาภ สักการะ

ไม่มีคุณธรรมคือศรัทธาก็ทำเป็นผู้มีศรัทธา ไม่มีคุณธรรมก็แสดงอาการภายนอกว่า

เป็นผุ้มีคุณธรรม เป็นต้น หลอกลวงเพื่อได้มาซึ่งสักการะ ลาภและปัจจัยต่างๆ จึงชื่อ

ว่าเป็นผู้มีความปรารถนาลามก

ผู้ปรารถนายิ่งๆ ขึ้น คือผู้ที่ไม่รุ้จักพอ ไม่อิ่ม ให้เท่าไหร่ไม่พอ เหมือนไฟไม่อิ่มด้วย

เชื้อ มีไม้และวัตถุที่ไหม้ไฟ มหาสมุทรก็ไม่อิ่มด้วยน้ำ แม้คนที่มีความปรารถนายิ่งๆ ขึ้น

ก็ไม่พอในสิ่งต่างๆ ที่ได้มาและก็ย่อมเดือดร้อนกับความไม่พอครับ

ผู้มักมาก คือผู้ที่ตัวเองมีคุณธรรมแต่อยากให้คนอื่นรู้ว่าตัวเองมีคุณธรรม เพื่อให้ได้

มาซึ่งลาภ สักการะ ปัจจัย เช่น ตัวเองมีศีลก็มีความปรารถนาแสดงอาการให้ผู้อื่นรู้ว่า

ตัวเองมีศีล เป็นต้น หรือการไม่รู้จักพอดีในการับ นั่นก็ชือ่ว่าเป็นผุ้มักมาก ซึ่งต่างกับผู้มี

ความปรารถนาลามกคือตัวเองไม่มีคุณธรรมนั้นแต่แสดง หลอกลวงว่ามีคุณธรรมนั้น แต่

ถ้าเป็นผู้มักมากคือตัวเองมีคุณธรรมนั้นและก็อยากให้คนอื่นรู้ว่าตัวเองมีคุณธรรมนั้นครับ---------------------------------------------------------------------------

จะเห็นได้ว่า 3 ข้อที่กล่าวมาเป็นเรื่องของโลภะ ความปรารถนา ความต้องการทั้งสิ้น

ซึ่งไม่ใช่ความเป็นผู้มักน้อยหรือปรารถนาน้อยครับ

ผู้ปรารถนาน้อยหรือมักน้อย คือผู้ไม่มีความปรารถนา ไม่โลภะที่ต้องการให้คนอื่นรู้ว่า

ตนเองมีคุณธรรมอะไร โดยไม่ใช่การหลอกลวงซ้อนว่าแสดงเหมือนเป็นผู้มักน้อยเพื่อให้

ผู้อื่นสำคัญว่าเป็นผู้มักน้อย แต่จิตขณะนั้นเป็นผู้ไม่มีความต้องการจริงๆ ในขณะนั้น และ

รู้จักประมาณในการับด้วยใจจริง นี่ก็ชื่อว่าเป็นผู้ปรารถนาน้อย มักน้อยครับ

ซึ่งความักน้อย มี 4 ประการคือ

1.มักน้อยในปัจจัย

2.มักน้อยในธุดงค์

3.มักน้อยในปริยัติ

4.มักน้อยในอธิคม

มักน้อยในปัจจัย คือ เป็นผู้รู้จักพอในการรับ ไม่มีความปรารถนาเพิ่มในสิ่งที่ตนเอง

ก็มีอยู่แล้ว คือต้องดูทั้งคนให้ และตัวเองและศรัทธาของผู้ให้ครับ ถ้าผู้ให้มีของมาก

แต่มีศรัทธาน้อยก็รับน้อย ถ้าผู้ให้มีของน้อยแต่มีศรัทธาในการให้มากก็รับน้อย แต่ถ้าผู้

ให้มีของมากและมีศรัทธามากก็ต้องรับพอดีครับ นี่คือความมักน้อย ความไม่โลภใน

ปัจจัยนั่นเองครับ

มักน้อยในธุดงค์ คือ ตัวเองเป็นผู้สมาทานรักษาธุดงค์ก็ไม่มีความปรารถนา ต้อง

การให้คนอื่นรู้ว่าตัวเองรักษาธุดงค์ครับ

มักน้อยในปริยัติ คือตัวเองเป็นผู้ฟังมากและเข้าใจมากแต่ก็ไม่ปรารถนาให้ใครรู้ว่า

ตัวเองเป็นพหูสูต ฟังมาก เข้าใจมากครับ

มักน้อยในอธิคม หมายถึง ตัวเองบรรลุธรรม แล้วก็ไม่ปรารถนาให้คนอื่นรู้ว่าบรรลุ

ธรรมครับ

การศึกษาพระธรรม จึงเป็นเรื่องของการน้อมประพฤติปฏิบัติด้วยความจริงใจทั้งทางกาย

วาจาและใจเป็นสำคัญครับ การขัดเกลากิเลสก็เริ่มจากปัญญาที่เจริญขึ้นอันเนื่องมา

จากการศึกษาพระธรรม ฟังพระธรรม เห็นโทษของกิเลส ค่อยๆ ขัดเกลากิเลส พระธรรม

จึงเป็นประโยชน์กับผู้ที่มีความจริงใจและเป็นผู้ตรงว่าศึกษาพรธรรมเพื่อประโยชน์คือ

การขัดเกลากิเลสของตนเอง อันเป็นไปเพื่อความมักน้อย เป็นไปเพื่อความไม่มีโลภะ ที

ละเล็กละน้อยครับนี่คือประโยชน์ของการศึกษาพระธรรมครับ

ความเป็นผู้มักน้อยจึงเป็นคุณธรรมที่ควรอบรมเพราะเป็นธรรมเครื่องขัดเกลาแต่จะมี

ได้เพราะอาศัยการฟังพระธรรม เห็นประโยชน์ว่าถ้าลดความโลภลง เพราะมีปัญญา

ประโยชน์ก็ย่อมเกิดกับคนรอบข้าง ที่สำคัญที่สุดประโยชน์ใหญ่คือขัดเกลากิเลสของ

ตนเองครับ พระธรรมเท่านั้นที่จะเกื้อกูล ขออนุโมทนาครับ

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น จากการที่เป็นผู้มากไปด้วยโลภะ มากไปด้วยความติดข้องต้องการ ซึ่งก็มีเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ซึ่งถ้าสะสมจนกระทั่งมีกำลังมากขึ้นก็อาจจะกระทำทุจริตกรรมเบียดเบียนผู้อื่นให้เดือดร้อน กระำทำในสิ่งที่ไม่สมควรได้ เพราะโลภะมีกำลัง แต่เพราะได้อาศัยการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง ซึ่งอุปการะเกื้อกูลต่อการเจริญขึ้นของกุศลธรรม ถึงแม้ว่าจะยังไม่สามารถละโลภะได้อย่างเด็ดขาด แต่ก็สามารถค่อยๆ ขัดเกลาให้เบาบางลงได้ในชีวิตประจำวัน ด้วยความเป็นผู้เห็นโทษของอกุศลเห็นคุณประโยชน์ของกุศล ธรรม เป็นเรื่องละตั้งแต่ต้น แม้แต่ในการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ก็เพื่อเข้าใจธรรมตามความเป็นจริง ไม่ใช่เพื่อลาภ สักการะสรรเสริญ ไม่ใช่เพื่อให้คนอื่นรู้ว่าตนเองมากไปด้วยความรู้ เป็นต้น สำหรับผู้ที่มีความเข้าใจพระธรรมตามความเป็นจริง ย่อมไม่มีความประสงค์ที่จะให้คนอื่นรู้ว่า ตนเองมีคุณอย่างไร มีความรู้อย่างไร แต่จะมีความประสงค์ที่จะให้ผู้อื่นได้เข้าใจพระธรรมอย่างที่ตนเองเข้าใจ

สิ่งที่ไม่ดีทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควรทำ แต่ควรกระทำในสิ่งที่ดีงาม ทั้งทางกาย ทางวาจา และทางใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ การฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมปัญญาไปตามลำดับ, ความเข้าใจถูก เห็นถูก ตรงตามพระธรรมเท่านั้นที่จะเป็นเครื่องนำทางชีวิตที่ดี ทำให้รู้ว่าอะไร ควรทำ อะไร ไม่ควรทำ เป็นต้น ซึ่งจะเห็นได้ว่า พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เป็นไปเพื่อความเป็นผู้มักน้อย เป็นไปเพื่อความเป็นผู้หมดโลภะ ไม่ใช่เพื่อความเป็นผู้มักมาก ไม่ใช่เพื่อความเป็นผู้โลภมากในสิ่งต่างๆ ถ้าเริ่มขัดเกลากิเลสตั้งแต่ในขณะนี้ ด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง ก็จะสามารถดำเนินไปถึงซึ่งการดับกิเลสได้ ซึ่งจะต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนานในการอบรมเจริญปัญญา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณหมอ ,คุณผเดิม และ ทุกๆ ท่านครับ...

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณคำปั่น, คุณเผดิม และ ทุกท่าน ครับ...

ปรารถนามากไม่ดีอย่างไร..ข้อความจากพระไตรปิก ถ้าสิ่งที่ ปรารถนาของบุคคลนั้นย่อมสำเร็จได้ ครั้นสิ่งที่ปรารถนานั้นสำเร็จ บุคคลยังปรารถนาต่อไปอีก ก็ย่อมได้ประสบกามตัณหา เหมือนบุคคลที่ถูกลมแดดแผดเผาในฤดูร้อน ย่อมเกิดความกระหายใคร่จะดื่มน้ำฉะนั้น ขออนุโมทนาคะ

".. ถึงแม้ว่าจะยังไม่สามารถละโลภะได้อย่างเด็ดขาด

แต่ก็สามารถค่อยๆ ขัดเกลาให้เบาบางลงได้ในชีวิตประจำวัน

ด้วยความเป็นผู้เห็นโทษของอกุศล เห็นคุณประโยชน์ของกุศล

...

ความเข้าใจถูก เห็นถูก ตรงตามพระธรรมเท่านั้น

ที่จะเป็นเครื่องนำทางชีวิตที่ดี

ทำให้รู้ว่าอะไร ควรทำ อะไร ไม่ควรทำ.."

ขอบพระคุณ

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของคุณหมอ คุณผเดิม อ.คำปั่น และทุกท่านค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ เป็นธรรมะที่ควรศึกษาและทำความเข้าใจอย่างยิ่งข้อหนึ่ง

ขออนุโมทนาทุกท่านค่ะ -_-

กราบอนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ