จิ้งจกหางขาด ทำไมหางส่วนที่ขาดออกจากตัวจึงดิ้นได้

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย สภาพธรรมที่เป็นรูปเกิดดับสลับกันอย่างรวดเร็วและเกิดดับเร็วมากครับ ซึ่งรูปมี

สมุฏฐานให้เกิด คือ กรรม จิต อุตุและอาหาร สำหรับในกรณีเรื่องของหางจิ้งจกที่ยัง

ขาดทำไมยังดิ้นได้ มันมีชีวิตจิตใจหรือเปล่า เข้าใจก่อนครับ การจะกล่าวว่าสิ่งใดมี

ชีวิตหรือไม่ ไมได้ขึ้นอยู่กับการเห็นภายนอก ที่เห็นว่าเคลื่อนไหว การเคลื่อนไหวได้

ไม่ได้หมายความว่าสิ่งนั้นมีชีวิต หรือเกิดจากจิตเป็นสมุฏฐาน หรือกรรม เป็นสมุฏฐาน

ครับ ดังเช่น ต้นไม้บางอย่างก็เคลื่อนไหวได้ แต่ไมมีชีวิตเพราะการเคลื่อนไหวได้ของ

ต้นไม้ เกิดจาก อุตุเป็นสมุฏฐาน ไม่ใช่เกิดจากกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานอันเป็นที่ตั้ง

ให้เกิดเลยครับ ดังนั้นต้นไม้จึงไม่มีชีวิต แม้เคลื่อนไหวได้ โดยนัยเดียวกัน รูปเป็น

สภาพธรรมทีเกิดดับ เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว แม้ขณะนี้ ก็มีรูป ไม่ว่าโต๊ะที่มีธาตุดิน

เป็นต้น ก็มีการเกิดดับอย่างรวดเร็วของรูป แต่เราไม่เห็นการเคลื่อนไหวหรือการเกิด

ดับเลย แต่รูปก็มีการเกิดดับของเขาอยู่แล้วครับ และแม้จักขุปสาท ตา เราก็ไม่สามารถ

เห็นการเกิดดับของรูปนั้นได้ในขณะนี้ แต่จักขุปสาทก็เกิดดับตลอดเวลา แม้จะไม่รู้เลย

ก็ตามครับ

เพราะฉะนั้นรูปจึงเป็นสภาพธรรมที่เกิดดับตลอดเวลา ขึ้นอยู่กับจะมีอะไรเป็น

สมุฏฐานของรูป และการเคลื่อนไหวไม่ได้หมายถึงว่าจะต้องมีจิตหรือกรรม เป็น

สมุฏฐานแต่มีอุตุเป็นสมุฏฐานก็ทำให้เคลื่อนไหวได้ มีต้นไม้ เป็นต้น ส่วนในกรณีของ

หางจิ้งจกที่ถูกตัดขาดแล้วยังดิ้นได้ หางที่ถูกตัดขาดไปแล้ว การเคลื่อนไหวของหาง

นั้นย่อมจะไม่เกิดจากจิต จากกรรมและจากอาหารเป็นสมุฏฐานได้เลย แต่การเคลื่อน

ไหวนั้น อาศัยอุตุเป็นสมุฏฐานจึงทำให้เกิดการเคลื่อนไหวเกิดขึ้นครับ เพียงแต่ว่าเรา

มองเป็นเรื่องราวว่าหางเพิ่งถูกตัดขาด แต่หางนั้นไม่ได้เนื่องด้วยกายแล้ว หางที่

เคลื่อนไหวได้จึงเกิดจากอุตุเป็นสมุฏฐานเท่านั้นครับ เพราะการเกิดดับของรูปธรรม

ที่เกิดดับรวดเร็วและสืบเนื่องกันไปอันมีสมุฏฐานคือ อุตุก็สามารถเคลื่อนไหวได้ทันที

เมื่อถูกตัดขาดครับ ส่วนกายวิญญัติที่เจ้าของกระทู้คิดว่าน่าจะเป็นกายวิญญัติรูป

กายวิญญัติรูป ต้องเกิดจากจิตเป็นสมุฏฐานเท่านั้น การเคลื่อนไหวได้ของหางจึง

ไม่ใช่เกิดจากจิต และไม่ใช่กายวิญญัติรูปครับ โดยนัยเดียวกัน ตัวอย่างเนื้อที่เขาหั่น

ขายที่ตลาดที่ตายแล้ว ชิ้นเนื้อนั้นก็มีรูป รูปเกิดดับรวดเร็ว ที่เคลื่อนไหวกระดุกกระดิก

ก็เพราะมีอุตุเป็นสมุฏฐานให้เกิด ดังเช่น ต้นไม้ครับ ดังนั้นหางจิ้งจกที่ขาดไปดิ้นได้

ไม่มีชีวิตเพราะเกิดจากอุตุเป็นสมุฏฐานครับ ไม่ได้เกิดจากรรม จิต อาหารเป็นสมุฏฐาน ขออนุโมทนาครับ

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

อ่านแล้วได้ ความรู้ รู้รอบคอบ

ท่านผู้ตอบ รอบรู้ รู้โปร่งปรุ

อยากรู้ใหม่ ถามใหม่ มิใช่ยุ

สาธุ สาธุ อนุโมทามิ

ขอขอบคุณ (ขอเรียกเป็นอาจารย์) อาจารย์Padermเป็นอย่างสูงครับที่ตอบกระทู้ผม

อย่างเต็มอิ่มและตัวอย่างที่ยกมาเทียบเช่นต้นไม้ที่เคลื่อนไหวได้ก็ยิ่งทำให้ผมเข้าใจ

ในรูปธรรม นามธรรมได้แน่นขื้นจริงๆ ครับ พออ่านไปถึงต้นไม้บางชนิดที่เคลื่อนไหว

ได้ ผมก็แว๊บไปถึงต้นไมยราบที่ใบมันหุบได้ซึ่งตอนเรียนหนังสือครูจะสอนว่าที่มันหุบ

ใบได้ก็เมื่อมันถูกกระทบจากวัตถุ เพราะต้นไมยราบจะมีปุ่มเป็นท่อภายในลำต้นมัน

หรือรายการสารคดีมีพืชบางชนิดหุบดอกเพื่อกินแมลง แต่ก่อนที่ยังไม่ได้ศึกษาพระ

อภิธรรม ตอนนั้นก็อดคิดไม่ได้ว่าต้นไม้ พืชต่างๆ มันมีชีวิต แต่ตามหลักพระอภิธรรม

ดังที่อาจารย๋ Paderm ที่ตอบกระทู้ผมมาพอสรุปได้ว่าต้นไม้ไม่มีชีวิตเพราะสิ่งมีชีวิต

ต้องเกิดจากกรรม จิต และอาหารเป็นสมุฎฐาน เช่น คนหรือสัตว์สิ้นกรรมใจขาด

(สิ้นจิต) ก็เรียกว่าสิ้นชีวิต และอีกกรณีหนึ่งหลังที่ผมได้อ่านกระทู้และมีความเข้าใจ

เป็นของผมเอง อาจารย์ฯบอกว่าต้นไม้ที่เคลื่อนไหวได้เกิดจากอุตุเป็นสมุฎฐาน ถึง

ตอนนี้ผมก็นึกถึงการลอยตัวการเคลื่อนของก้อนเมฆ ก็เกิดสงสัยไปอีกครับ แต่จะขอ

ให้คำตอบแก่ตัวเองผิดถูกเช่นไรอาจารย์ฯหรือท่านผู้รู้กรุณาชี้แนะเพิ่มเติมด้วยครับ...

คือผมคิดว่าก้อนเมฆมันลอยตัว เคลื่อนตัวได้ด้วยอุตุเป็นสมุฎฐาน โดยมีธาตุลมมี

มากกว่าธาตุดิน ธาตุนำและ ธาตุไฟ ถ้าธาตุไฟเย็น (ร้อนน้อย) ก้อนเมฆจะลอยอยู่ระดับ

ต่ำหากธาตุไฟร้อนมากก็จะลอยตัวสูงขึ้น .ซึ่งไม่มีใครทำมันได้ มันเป็นธรรมดาของ

มัน (รูปธรรม) เช่นนั้นเอง.ท้ายนี้ผมก็ขอจบ "ธรรมะวิตกวิจาระของผมเพียงเท่านี้ครับ

และขอขอบคุณอาจารย์ Paderm อีกครั้งครับ

ผมก็เคยคิดอยู่เหมือนกันคำถามแบบนี้

ขอเสริมเพิ่มเต็มเป็นคำถามครับว่า ขณะที่หางจิ้งจกหรือเนื้อวัวที่เขาฆ่ามาขายในตลาด

นั้นยังเต้นได้นั้นยังมีชีวิตรูปตามรักษาอยู่ใช่หรือเปล่า เช่นว่าอวินิพโภครูป 8 ยังมีชีวิตรูป

อีก 1 รูปตามรักษาอยู่อีก และก็เคยเห็นตะขาบที่ถูกตัดหัวถูกสับเป็นท่อนๆ ยังมีชีวิตขยับ

เขยื่อนได้เป็นวันๆ อันนี้จะใช่ชีวิตรูปตามรักษาอยู่จนกว่าชีวิตรูปจะหมดอายุของชีวิตรูป

ใช่หรือเปล่า เหมือนน้ำที่รักษาดอกบัวที่อยู่ในแจกันให้สด