พระธรรมกับการดำเนินชีวิต [เป็นคนดี...ที่เข้าใจธรรม]

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจากการสนทนาธรรม

ณ อาคารมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา
วันอาทิตย์ที่ ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๔
บรรยายโดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ถอดเทปบันทึกเสียง โดย คุณสงวน สุจริตกุล

สำคัญที่สุด คือ ฟังพระธรรม เพื่อเข้าใจธรรมเพื่อ ละ-ความไม่รู้-ในสภาพธรรม ตามความเป็นจริง.ขณะที่เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส คิดนึก...สารพัดเรื่อง "ความเข้าใจ" ว่า สิ่งที่กำลังปรากฏต่างๆ นั้น เป็น "ธรรม"มี มาก-น้อย-แค่ไหน? แม้ในขณะนี้...ที่กำลังฟังพระธรรม ก็มีสภาพธรรม "กำลังปรากฏ" ซึ่งก็เป็น "เรื่องของแต่ละบุคคล" ที่จะ "เข้าใจสภาพธรรม" ตรง-ตามความเป็นจริง.

ถ้าฟังพระธรรม และ เข้าใจขึ้นก็เป็น "เหตุ" ที่ทำให้ ค่อยๆ ละ-คลาย ความไม่รู้-ในสิ่งที่กำลังปรากฏค่อยๆ ละคลายความไม่รู้ใน "ธรรม" แต่ว่า เป็นความเข้าใจขึ้นๆ ทีละเล็ก ทีละน้อย เพราะว่า ทุกคนมีการการสะสม "อกุศลธรรม" มามากทั้งโลภะ โทสะ และ ความไม่รู้ ฯลฯ

"ความไม่รู้ คือ อวิชชา" ซึ่งทุกคนได้สะสมมาแล้ว นานแสนนานมาก...จนกระทั่งสามารถที่จะมีกำลัง-เกิดขึ้น ที่ไหน เมื่อไร ก็ได้. แต่แม้กระนั้น "กุศลธรรม" ก็ยังเกิดได้ เมื่อ กุศลธรรม มีกำลังมากพอ.

ทราบถึง "กำลังของกุศลธรรม" ได้ในขณะที่ กุศลธรรม-เกิด-ปรากฏแต่ก็ยังไม่มีกำลังมากพอ ถึงกับสามารถที่จะ "ดับอกุศลธรรมทั้งหมด" จนกว่า กุศลธรรมทั้งหลาย จะ "มีกำลังเพิ่มขึ้น" เกิดมาเป็นมนุษย์ เพราะ "ผล-ของกุศลกรรม" ถ้า ไม่เป็นคนดี ขณะนั้น เป็น "อกุศลธรรม"

"อกุศลธรรม" ย่อมกระทำ-สิ่งที่เป็นความไม่ดี (อกุศลกรรม) ซึ่งทำให้ไม่มีทางที่จะดับกิเลสได้. "อกุศลธรรม-ความชั่ว" ไม่มีใครชอบแต่ ทุกคนก็ยังมี แม้ "ศรัทธา" ที่จะชื่นชม อนุโมทนา ในคุณของกุศลธรรมก็เป็นการ "รู้คุณ" ของ กุศลธรรมขณะนั้น ก็เป็น "ศรัทธา" ในกุศลธรรม แต่ยังไม่ได้ "กระทำกุศลกรรม" แต่ เมื่อมี "ศรัทธา" ในกุศลธรรม และ กระทำกุศลกรรมด้วย ย่อมเห็นถึง "ความต่างกัน" ระหว่าง เพียงความ "ศรัทธา-ในกุศลธรรม" และ "ความศรัทธา-ที่เพิ่มขึ้น" จนกระทั่งสามารถที่จะ "กระทำกุศลกรรม" ต่างๆ นั้น ได้ด้วย.

เพราะฉะนั้น ก็ควรที่จะเจริญกุศลทุกประการ เท่าที่สามารถจะกระทำได้ไม่เพียงแต่ศรัทธา-อนุโมทนา-ในกุศลธรรมของบุคคลอื่นแต่ ไม่ได้กระทำกุศลกรรมนั้นเลย. เพราะ "กุศลกรรม" ทำให้ได้เกิดเป็นมนุษย์ ก็ควรเป็นมนุษย์ ที่ทำความดี เป็น "คนดี-ที่มีความเข้าใจธรรม" มิฉะนั้น ก็เพียงแต่ ได้เกิดมา เป็น มนุษย์

ขออนุโมทนา