พระธรรมกับการดำเนินชีวิต [คำว่า...ปัญญา]

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจากการสนทนาธรรม ณ อาคารมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ที่ ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๔ บรรยายโดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ถอดเทปบันทึกเสียง โดย คุณสงวน สุจริตกุล

ผู้ที่ไม่ได้ "ศึกษาพระธรรม" ย่อมไม่รู้จัก "พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า" มีคำอุปมา ว่า พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เปรียบเสมือน พระอาทิตย์ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงสว่าง ด้วย "ปัญญา" แต่ชาวโลก ไม่รู้จัก "พระธรรม" ที่ทรงแสดง อุปมาเสมือน แสงสว่างของพระอาทิตย์ ที่ไกลแสนไกล แต่ สำหรับ "ผู้ที่เห็นคุณ-ประโยชน์" ก็สามารถที่จะเข้าใจได้ ว่า....แสงสว่างนี้ มาจาก พระอาทิตย์ ไม่ใช่มาจาก ความคิดของใคร ผู้ที่เห็นคุณค่าของ "ปัญญา" ต้องเริ่มจาก การศึกษา "พระธรรม" อบรม-เจริญ "ปัญญา" ความรู้.....ความเห็นถูก คือ "ปัญญา" ที่เกิดจากการฟังพระธรรมสามารถที่จะค่อยๆ อบรม ให้เจริญขึ้นๆ ตามลำดับ จนกระทั่ง เป็น "ปัญญา" ในระดับที่สามารถ "รู้ -ความจริง-ในขณะที่กำลังเกิด-ปรากฏ" นี่จึงชื่อว่า การอบรม-เจริญขึ้น ของ "ปัญญา" ปัญญา คือ การรู้ความจริง ใน สิ่งที่กำลังเกิด-ปรากฏ ใน "ขณะนี้" ไม่ใช่สิ่งที่ยังไม่เกิด หรือ สิ่งที่ล่วงไปแล้ว การศึกษาพระธรรม ไม่ใช่แค่ ฟัง-เข้าใจแต่ เป็นการอบรมเจริญปัญญา เพื่อ เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ

แล้วถึงซึ่งการละ-คลาย "ความยึดถือ" ว่า เป็นตัวตน เป็นเรา พระธรรม เป็นเรื่องละเอียดแม้แต่ การมีศรัทธาในกุศล ก็เป็นกุศลระดับหนึ่ง แต่ถ้าเป็น "การกระทำกุศล" ซึ่งไม่ใช่เพียงแต่มีศรัทธาเท่านั้น ประโยชน์ ก็ต้องมีมากกว่า ปัญญาขั้นการฟัง เป็นแสงสว่าง ซึ่งนำไปสู่ การรู้แจ้งสภาพธรรม-ที่กำลังปรากฏ ผู้ที่ไม่มีโอกาสฟังพระธรรม-ศึกษาพระธรรม จึงเปรียบเสมือน ผู้ที่ตาบอด ผู้ที่ตาบอดสนิท ที่อยู่ในโลกของความไม่รู้โลกของ โลภะ โทสะ โมหะ วันแล้ววันเล่าจนตายไป...ก็ไม่เห็นแสงสว่าง คือ "ปัญญา" ที่จะทำให้รู้จัก "หนทาง" ซึ่งเป็น "หนทางแห่งการรู้ความจริง" หนทาง ที่จะทำให้พ้นจาก อวิชชา-ความไม่รู้ ใครจะคิด หรือ พูดอย่างไรก็เป็นเรื่องของการสะสมมาของบุคคล-เป็นแต่ละหนึ่งซึ่ง ไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงได้ แต่บุคคลผู้สะสม-ความเป็นผู้มีเหตุผล มีศรัทธา-ความเลื่อมใสใน "ความจริง" ย่อมเป็นผู้ที่ไม่ละทิ้ง สิ่งที่เป็นประโยชน์ คือ การฟังพระธรรม-ศึกษาพระธรรม พระธรรม ที่ได้ฟัง ย่อมยังประโยชน์ ให้เกิด "ปัญญา" คือ "เข้าใจ-ธรรม" "ปัญญา" เป็นปัจจัย ทำให้ค่อยๆ ละคลายอวิชชา-ความไม่รู้ จนกระทั่งสามารถที่จะ "รู้แจ้ง-สภาพธรรม-ตามความเป็นจริง" ได้

ขออนุโมทนา