คืบพระสุคต

ขอนอบน้อมแด่พระสุคตเจ้า ผู้เสด็จไปดีแล้ว

คืบพระสุคต เป็นหน่วยหรือมาตราวัดใพระวินัยสำหรับพระภิกษุ อย่างในปัจจุบัน

ก็มีมาตราวัดเป็นเมตร เซนติเมตร แต่สมัยนั้น ในพระวินัย ในการสร้างกุฎี ขนาดของ

จีวร ของผ้า ก็ใช้มาตราวัดที่เรียกว่า คืบพระสุคตครับ

คืบ หรือ 1 คืบ เวลาวัดก็คือ กลางมือออกให้สุด วัดที่นิ้วโป้ง ถึง นิ้วนาง หรือ นิ้วก้อย

เท่ากับ 1 คืบครับ

จากคำถามที่สงสัย เป็นคืบ มือ ของพระพุทธเจ้าจริงหรือไม่ ใช่ครับ เป็นขนาด

คืบ มือ พระสุคตของพระพุทธเจ้า คำถามคือ ถ้าเป็นอย่างนั้นจริงทำไมถึงใหญ่ คือ

คืบพระสุคตถึงมีขนาดใหญ่ คือ มีขนาดใหญ่กว่า คืบของคนธรรมดา ซึ่งในอรรถกถา

พระวินัย ก็ได้บอกขนาดของ 1 คืบพระสุคต เท่ากับ 3 คืบ ของบุรุษคนปานกลางใน

ยุคปัจจุบัน หรือเท่ากับ 1 ศอกของช่างไม้ ซึ่งก็ดูว่าทำไม คืบมือพระพุทธเจ้า หรือ คืบ

พระสุคตใหญ่ แต่หากเราได้ทราบขนาด สัดส่วนของพระองค์ ทั้งความสูงของพระองค์

แล้วก็จะเห็นว่าธรรมดา ที่ คืบ 1 คืบมือของพระองค์หรือ คืบพระสุคตต้องใหญ่อย่างนั้น

ครับ เพราะ พระองค์สูง 16 ศอก ดังนั้นเพราะท่านสูงใหญ่ ขนาดของมือของพระองค์

ก็ต้องสมส่วนกับรูปร่างกายพระองค์ ที่สูงใหญ่ตามด้วย ดังนั้น คืบพระสุคต จึงใหญ่

กว่า คืบมือคนปกติในปัจจุบัน 3 เท่า คือ คืบพระสุคต เท่ากับ 3 คืบคนในปัจจุบัน

ครับ ดังนั้น จึงเป็นเรื่องสมเหตุสมผล ด้วยขนาดความสูงและร่างกายพระองค์ที่สม

ส่วนและใหญ่นั่นเองครับ มือจึงใหญ่ตามด้วย ขออนุโมทนาครับ

พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค-ทุติยภาค เล่ม ๑ ภาค ๓- หน้าที่ 412

บทว่า สุคติวิทตฺถิยา มีความว่า ที่มีชื่อว่า คืบพระสุคตคือ ๓ คืบ ของบุรุษ

กลางคนในปัจจุบันนี้ เท่ากับศอกคืบ โดยศอกช่างไม้.

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขอบพระคุณและขออนุโมทนา อาจารย์เผดิม เป็นอย่างสูงครับ

แต่ก็ยังอดสงสัยไม่ได้ (ตามความรู้สึกของปุถุชนอย่างผม) ว่า หากเป็นเช่นนั้นจริง

ทำไมพระวรกายของพระองค์จึงสูงใหญ่มาก หากคำนวณแล้วหลายเมตรทีเดียว

ซึ่งเคยพบเห็นวัดในสมัยโบราณบางวัดซึ่งสร้างพระอัฏฐารสตามคติความเชื่อว่า

พระพุทธเจ้าของเราทรงมีพระวรกายสูงใหญ่ อย่างไรก็ตามผมก็ยังอดแปลกใจ

ไม่ได้อยู่ดี ถ้าหากเป็นเช่นนั้นจริง พระพุทธบริขารที่พระองค์ทรงบริโภค

(อาทิเ ช่น อัฏฐบริขาร หรือแม้แต่ผ้าสิงคีวัณณ์ที่ปุกกุสมัลลบุตรน้อมถวายก่อน

ปรินิพพานซึ่งโดยปกติเป็นผ้าที่ปุกกุสมัลลบุตรใช้ห่มในงานมงคล ฯ) ก็จะต้อง

พลอยมีขนาดใหญ่ตามไปด้วยหรือปล่าวครับ และขอเรียนถามว่าพอจะมีข้อความ

ในพระคัมภีร์ใดบ้างที่อธิบายขยายความถึงความหมายของคำว่า ศอก ในสมัยพุทธ

กาลว่าเท่ากับหรือแตกต่างจากศอกในปัจจุบันหรือไม่ อย่างไรครับ ขอท่านผู้รู้ทั้ง

หลายกรุณาชี้แนะด้วยครับ

เรียนความเห็นที่ 2 ครับ

ที่พระวรกายพระองค์สูงใหญ่ เพราะเป็นบุคคลที่เลิศ ประเสริฐสูงสุดกว่าหมู่สัตว์

ทั้งหลาย ไม่ใช่เฉพาะคุณธรรมเท่านั้น แม้มหาปุริษลักษณะของพระองค์ และรูปร่าง

กายของพระองค์ก็ต้องเลิศกว่าสัตว์โลกทั้งหลายด้วยครับ จึงไม่น่าแปลกที่พระองค์

จะมีร่างกาย สูงใหญ่ ส่วนเครื่องบริขารที่ใช้ เช่น บาตร ก็ต้องมีขนาดเหมาะสมกับ

พระองค์ด้วยครับ ซึ่ง บาตรศิลาที่พระองค์ใช้สอย ท้าวจาตุมหาราชทั้ง 4 ได้เป็นคน

ถวายครับ เป็นต้น ส่วนศอกในพระวินัย ไมไ่ด้กำหนดตายตัวลงไปว่าเท่าไหร่ แต่เป็น

ประมาณได้ว่า ครึ่งเมตรครับ ขออนุโมทนา

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ ไม่ทราบมาก่อนเลย