รู้เมื่อไรก็จริงเมื่อนั้น

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความบางตอนจากการบรรยายธรรมโดยท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ท่านอาจารย์ ..........สำหรับปัจจัยทั้ง 24 ปัจจัย โดยสรุปปัจจัยทั้งหมดโดย

สังเขป ซึ่งเป็นปัจจัยใหญ่่มีอยู่ 24 ปัจจัยเท่านั้น คือปัจจัยทั้งหมดรวมอยู่ใน

อารัมณปัจจัย 1

อุปนิสสยปัจจัย 1

กรรมปัจจัย 1

อัตถิปัจจัย 1

และได้กล่าวถึงแล้วก็คือ อารัมณปัจจัย เพราะเหตุว่าสภาพธรรมทั้งหลาย แม้ว่ามีจริง

แต่ถ้าไม่ปรากฏเป็นอารมณ์ ย่อมไม่มีใครสามารถที่จะรู้ได้ เพราะฉะนั้นปัจจัยทั้งหมดที่

ทรงแสดงไว้ ที่สามารถจะรู้สภาพความจริงของปัจจัยนั้นๆ ก็ต่อเมื่อเป็นอารมณ์ คือ

เป็นอารัมณปัจจัย 1 นอกจากนั้นก็เป็นอุปนิสสยปัจจัย ที่กำลังกส่าวถึง และต่อไปคือ

กรรมปัจจัย และ อัตถิปัจจัย ซึ่งเป็นปัจจัย 24 โดยสรุป โดยสังเขปก็มีอยู่ 4 อย่าง

วันหนึ่งๆ อย่าลืมนะ ปัจจัยทั้งนั้น ถ้าสติระลึกก็รู้

แต่ถ้าสติไม่ระลึก ไม่มีทางระรู้ได้เลย

ว่าแท้ที่จริง ก็คือ จิต เจตสิก รูป ซึ่งต่างเป็นปัจจัย

โดยเป็นปัจจัยต่างๆ เกิดขึ้น แล้ว

ก็ดับไปเท่านั้นเอง

แม้ในขณะนี้เอง เหตุปัจจัยมี อารัมณปัจจัยมี

อนันตรปัจจัยมี สมนันตรปัจจัยมี

สหชาตปัจจัยมี อัญญมัญญปัจจัยมี นิสสยปัจจัยมี อุปนิสสยปัจจัยก็มี

รู้เมื่อไรก็จริงเมื่อนั้น มีจริงๆ เป็นจริงๆ ไม่ใช่สัตว์ บุคคลเลย