ทุกข์ที่แท้จริงคือทุกขอริยสัจจ์

พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ทุกขอริยสัจจ์

ทรงรู้แจ้งเหตุให้เกิดทุกข์ ทรงรู้แจ้งธรรมที่ดับทุกข์

ทรงรู้แจ้งหนทางปฏิบัติที่ทำให้บรรลุธรรมที่ดับทุกข์

ที่เรารู้ทุกข์นี้เรารู้ทุกข์ธรรมดาสามัญ เช่น

เจ็บป่วยก็เป็นทุกข์ นั่งเมื่อยก็เป็นทุกข์ หิวก็เป็นทุกข์

บุคคลทั่วไปรู้ว่าโลกนี้มีทุกข์อย่างนี้เท่านั้น ซึ่งก็เป็นธรรมดา

แต่ว่าพระอริยเจ้านั้นท่านรู้สภาพซึ่งเป็นทุกข์ที่แท้จริง

คือ รู้ทุกขอริยสัจจ์

รู้ลักษณะที่เกิดขึ้นและดับไปของสภาพธรรมทั้งหลายที่ปรากฏ