ระดับของผู้มีคุณ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

อธิบายคำว่าผู้มีคุณได้ทั้ง 2 นัยครับ นัยแรก ผู้มีคุณ คือ ให้เราเกิดมา เพราะหากไม่มี

พ่อ แม่เราก็เกิดมาไม่ได้ และท่านก็เลี้ยงเรามา ดังนั้น ผู้มีคุณ หมายถึง ผู้มีพระคุณคือ

บิดา มารดา ผู้มีคุณอีกนัยหนึ่ง คือ ผู้ที่คุณธรรม นั่นเองครับ ที่เป็น ศีล สมาธิและปัญญา

ซึ่งในพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ว่า ผู้ที่กระทำผิดใน สาวกของพระพุทธเจ้า

และพระพุทธเจ้า มีบาปมากและยังแสดงไว้อีกว่า ผู้ที่ทำผิดกับบุคล 2 จำพวกมีบาปมาก

คือ บิดาและมารดาครับ ดังนั้นการกระทำผิดต่อผู้มีคุณกับเรา คือ บิดามารดาก็บาปมาก

ถ้าทำผิดกับผู้มีคุณธรรมากก็บาปมาก ทำผิดกับผู้มีคุณธรรมน้อยก็บาปน้อยตามคุณธรรม

ที่น้อยลงครับ

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต-ทุกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ 469

[๓๘๐] ๑๓๕. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อสัตบุรุษผู้เขลา ไม่เฉียบแหลม ปฏิบัติ

ผิดในบุคคล ๒ จำพวก ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัด ให้ถูกทำลาย เขาย่อมเป็นไปกับ

ด้วยโทษ ถูกผู้รู้ติเตียน ทั้งได้ประสบบาปเป็นอันมากอีกด้วย บุคคล ๒ จำพวกเป็น

ไฉน คือ มารดา ๑ บิดา ๑

[๓๘๒] ๑๓๖. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อสัตบุรุษผู้เขลา ไม่เฉียบแหลม ปฏิบัติ

ผิดในบุคคล ๒ จำพวก ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัดให้ถูกทำลาย เขาย่อมเป็นไปกับ

ด้วยโทษ ถูกผู้รู้ติเตียน ทั้งได้ประสบบาปเป็นอันมากอีกด้วย บุคคล ๒ จำพวกเป็น

ไฉน คือ พระตถาคต ๑ สาวกของพระตถาคต ๑

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

และที่ถามว่าอะไรเป็นตัววัดคุณธรรม ก็ผู้ใดมีศีล สมาธิ ปัญญามากก็มีคุณธรรมมาก

ถ้าผู้ใด มีสภาพธรรมฝ่ายดี มีศีล สมาธิ ปัญญาน้อย ก็มีคุณธรรมน้อย พระพุทธเจ้า มี

ศีล สมาธิ ปัญญาสูงสุดกว่าสัตว์ทั้งหลาย มีคุณธรรมมากครับ พระปัจเจกพุทธเจ้า มีศีล

สมาธิและปัญญามากเช่นกันเพราะสามารถบรรลุได้ด้วยตนเอง แต่มีคุณธรรมน้อยกว่า

พระพุทธเจ้า พระสาวก มีพระสารีบุตรมีปัญญามาก ศีลและสมาธิมากด้วย ก็มีคุณธรรม

มากแต่น้อยกว่าพระปัจเจกพุทธเจ้าเพราะไม่สามารถบรรลุได้ด้วยตนเอง และไล่ลงมา

ตั้งแต่พระอรหันต์ พระอนาคามี พระสกทาคามีและพระโสดาบัน ตามการต่างกันของ

คุณธรรม คือ ศีล สมาธิและปัญญา จนถึงปุถุชนแต่ละคนก็ต่างกันไป ผู้ที่มีปัญญา มี

คุณธรรมประการอื่นๆ มี ศีล เป็นต้นมากกว่าบางคน ก็มีคุณธรรมากกว่าครับ ดังนั้น สรุป

ได้ว่าเมื่อมีปัญญา กุศลประการต่างๆ ก็มีตามไปด้วย ปัญญามาก ศีลก็มากด้วยครับ แต่มี

ศีล แต่ไม่จำเป็นต้องมีปัญญามากก็ได้ครับ ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นบุคคลผู้เลิศ ผู้ประเสริฐที่สุดในโลกทรงเป็นผู้บริสุทธิ์หมดจดจากกิเลสโดยประการทั้งปวง ทรงเป็นผู้ตรัสรูสภาพธรรมตามความเป็นจริง แล้วทรงอนุเคราะห์ให้สัตว์โลกได้รู้ตาม พระองค์ทรงเป็นบุคคลผู้มีพระคุณอย่างยิ่งที่ใครๆ ก็ไม่สามารถเปรียบเทียบได้ พระปัจเจกพุทธเจ้าก็เป็นผู้มีคุณมาก เพราะต้องบำเพ็ญพระบารมีมานานถึงสองอสงไขแสนกัปป์ จึงได้ตรัสรู้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า, พระอัครสาวก, พระอริยสาวกทั้งหลาย ล้วนเป็นผู้มีคุณมาก นอกจากนั้น บิดามารดา ก็เป็นผู้มีคุณมาก ที่เลี้ยงดูบุตรธิดาให้เจริญเติบโต กระทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อความเจริญแก่บุตรธิดา นี้คือบุคคลผู้มีคุณมาก อย่างกว้างๆ

ตามความเป็นจริงแล้ว การกระทำในสิ่งที่ไม่ดี ไม่ว่าจะกระทำแก่ใคร จะมีคุณมากหรือไม่มีคุณ ก็ไม่ควรโดยประการทั้งปวง เพราะขึ้นชื่อว่าอกุศลกรรมแล้ว ไม่ควรที่จะกระทำ ควรอย่างยิ่งที่จะได้สะสม กระทำแต่สิ่งที่ดีงามในชีวิตประจำวัน พร้อมทั้งฟังพระธรรมศึกษาพระธรรมอบรมเจริญปัญญา ต่อไป ครับ. ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

ในสมัยพุทธกาล มีบุรุษคนหึ่ง ถวายอาหารกับพระอรหันต์ที่ออกจากสมาบัติใหม่ๆ มี ผล

มาก มีอาสงส์มาก ทำให้ที่ไถ่นาของเขากลายเป็นทองคำ เป็นเศรษฐี ตรงกันข้าม ถ้าทำ

ไม่ดีกับพระอรหันต์ ก็มีโทษมาก ทำให้ตกนรก เช่น พระเทวทัต ทำร้าย พระพุทธเจ้าและ

ทำให้สงฆ์แตกกัน บาปมาก แผ่นดินสูบ ตายไปอยู่ในอเวจีนรกค่ะ