กาสาวพัสตร์
คำๆ นี้ มีความหมายว่าอย่างไรครับ แล้วใช้ในกรณี หรือบุคคล/เพศใดได้บ้าง เพราะมักจะได้ยินอยู่เสมอเลยว่า "อยู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ๆ ๆ " แต่อยากทราบว่าคำนี้มีที่มาจากไหน/อย่างไรครับ เรียนถามผู้รู้ช่วยตอบหน่อยครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น เพศบรรพชิต (บรรพชิต หมายถึง ผู้เว้นทั่ว, เว้นจากอกุศลโดยประการทั้งปวง, เว้นจากกามคุณ ๕) มีความแตกต่างไปจากเพศคฤหัสถ์ ๒ ประการ คือ โดยสรีระ กล่าวคือบรรพชิตมีการปลงผมและหนวด และโดยบริขารเครื่องใช้ต่างๆ , จะเห็นได้ว่าในขณะที่เป็นคฤหัสถ์ใช้เสื้อผ้าอย่างดี รับประทานอาหารอย่างดี ใช้ภาชนะอย่างดี นอนบนที่นอนอย่างดี เป็นต้น แต่เมื่อเป็นบรรพชิตแล้ว ต้องนุ่งผ้าที่ย้อมด้วยน้ำฝาด ฉันอาหารที่คลุกกันในบาตร นอนบนที่นอนที่ลาดด้วยหญ้า เป็นต้น ผ้าสำหรับนุ่งห่มของบรรพชิต เรียกว่า ผ้ากาสาวพัสตร์ มาจากภาษาบาลีว่า กาสาววตฺถํ แปลว่า ผ้าที่ย้อมด้วยน้ำฝาด เป็นผ้านุ่งผ้าห่มสำหรับบรรพชิต ซึ่งเป็นเครื่องหมายของเพศที่สูงกว่าเพศคฤหัสถ์ อันเป็นธงชัยของพระอรหันต์ เพราะบุคคลผู้ที่จะครองผ้ากาสาวพัสตร์ได้นั้น ต้องเป็นผู้มีความจริงใจที่จะขัดเกลากิเลสจริงๆ จึงสละทุกสิ่งทุกอย่าง ทั้งอาคารบ้านเรือน วงศาคณาญาติ กองโภคสมบัติทั้งปวง มุ่งสู่เพศบรรพชิต เพื่อจุดมุ่งหมายสูงสุด ด้วยการอบรมเจริญปัญญาจนกระทั่่งสามารถรู้แจ้งอริสัจจธรรม ถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ สูงสุด คือ ถึงความเป็นพระอรหันต์ แต่ถ้าเป็นผู้ไม่มีความจริงใจในการที่จะขัดเกลากิเลสแล้ว ก็ย่อมจะเป็นผู้ไม่ได้รับประโยชน์จากการเข้าสู่เพศที่สูงกว่าเพศคฤหัสถ์ ซึ่งต่างจากคฤหัสถ์ทุกประการ มีแต่จะเป็นการเพิ่มโทษให้กับตนเองเท่านั้น เพราะความเป็นบรรพชิต ถ้ารักษาไม่ดีแล้ว ก็มีแต่จะคร่าไปสู่อบายภูมิเท่านั้น จริงๆ เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว ผ้ากาสาวพัสตร์ เป็นผ้าสำหรับเพศบรรพชิต ดังนั้น คำกล่าวที่ว่า อยู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ ก็คือ กล่าวถึงผู้ที่บวชเป็นบรรพชิตที่จะต้องครองผ้าที่ย้อมด้วยน้ำฝาด นั่นเอง ครับ ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
เรียนความเห็นที่ 2 ครับ
น้ำฝาด คือ น้ำที่มีรสฝาด เกิดจากการเอาเปลือกไม้แก่นไม้เป็นต้นของไม้บางชนิดเช่น
ขนุนมาต้ม ใช้ย้อมสบงจีวร สำหรับพระภืกษุนั่นเองครับ จึงเรียกว่า ผ้ากาสาวพัสตร์ คือ
ผ้าที่ย้อมด้วน้ำฝาด
อีกนัยหนึ่ง เมื่อใช้คำว่าน้ำฝาด ยังหมายถึง กิเลสประการต่างๆ ทีเ่ป็นดังน้ำฝาดครับ
ส่วนคำว่า อยู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ นั้นเป็นคำปัจจุบัน ที่มุ่งหมายถึง เป็นผู้ทีไ่ด้บวชนั่นเอง
เช่น ชีวิตในอดีตของผู้นี้ ที่เคยอยู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ คือ ชีวิตของผู้นั้นในอดีตที่เคยได้
บวชครับ เพราะการได้บวชก็ต้องครองผ้าที่ย้อมน้ำฝาด อันเป็นผ้ากาสาวพัสตร์ครับ
แต่ความเป็นสมณะ ผู้สงบของบรรพชิต ไมไ่ด้อยู่ที่การครองผ้าเศร้าหมอง ครองผ้า
ย้อมน้ำฝาด ไมไ่ด้อยู่ที่ศีรษะโล้น แต่ความเป็นสมณะ คือ การขัดเกลากิเลสทุกประการ
ประพฤติปฏิบัตตามพระธรรมวินัย อันจะทำให้ถึงความเป็นผู้สงบ คือ ความเป็นสมณะ
ขออนุโมทนาครับ